พิมพ์

[raponsan]

ฉันมื้อเดียว หมายถึง อะไร.? | ๑๐ ครั้งในมื้อเดียว ได้ไหม.?

วินิจฉัยเรื่องการฉันมื้อเดียว ฉันมื้อเดียว หมายถึง อะไร.? มีพระบาฬีว่า
     “เอกภตฺติโก สมโณ โคตโม รตฺตูปรโต วิรหโต วิกาลโภชนา”
      แปลว่า พระสมณโคดมฉันมื้อเดียว เว้นการฉันในราตรี งดจากการฉันในเวลาวิกาล (ที.สี. ๙/๑๐/๕)

ทั้งมีสิกขาบทห้ามภิกษุสามเณรฉันอาหารในเวลาวิกาลไว้ด้วยว่า
     “โย ปน ภิกฺขุ วิกาเล ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ขาเทยฺย วา ภุญฺเชยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.”
      (ภิกษุใดเคี้ยวของเคี้ยวหรือฉันของฉันในเวลาวิกาล ต้องอาบัติปาจิตตีย์)
      และ วิกาลโภชนาเวรมณิสิกฺขาปทํ สมาทิยามิ
      (ข้าพเจ้าสมาทานสิกขาบทว่าด้วยการงดเว้นอาหารในเวลาวิกาล) ดังนี้

แล้วคำว่า ฉันมื้อเดียว หมายถึง ฉันครั้งเดียวใช่หรือไม่.?
ตอบว่า ไม่ใช่ ดังหลักฐานดังต่อไปนี้ :-

คำว่า ฉันมื้อเดียว (เอกภตฺติโก) ความว่า ภัตมี ๒ อย่าง คือ
     ๑. ภัตที่พึงฉันเวลาเช้า
     ๒. ภัตที่พึงฉันเวลาเย็น

ในภัต ๒ อย่างนั้น ท่านกำหนดภัตที่พึงฉันเวลาเช้าไว้ภายในเที่ยงวัน ท่านกำหนดภัตที่พึงฉันในเวลาเย็นไว้ตั้งแต่เที่ยงวันจนถึงอรุณขึ้น เพราะเหตุนั้น แม้จะฉัน ๑๐ ครั้งภายในเที่ยงวัน ก็ชื่อว่า ฉันมื้อเดียว ท่านหมายถึงการฉันภายในเที่ยงวันนั้นจึงกล่าวว่า ฉันมื้อเดียว

@@@@@@@

ชื่อว่า งดจากการฉันในเวลาวิกาล (วิกาลโภชนา) เพราะงดเว้นจากการฉันในเวลาวิกาล. การฉันในเวลาเลยเที่ยงวันไปจนถึงพระอาทิตย์ตกดิน ชื่อว่า การฉันในเวลาวิกาล (วิกาลโภชนะ).

พระผู้มีพระภาคชื่อว่า งดจากการฉันในเวลาวิกาล เพราะเว้นจากการฉันในเวลาวิกาลนั้น (ที.อฏฺ. ๑/๗๔-๗๕)

ซึ่งก็สอดคล้องกับคำอธิบายของวิกาลโภชนสิกขาบทซึ่งอธิบายไว้ว่า

คำว่า ในเวลาวิกาล (วิกาเล) ได้แก่ ในกาลที่ผ่านไปแล้ว อธิบายว่า ตั้งแต่ล่วงเลยเที่ยงวันไปจนถึงอรุณขึ้น (กงฺขา. ๒๖๔)

พึงทราบวินิจฉัยในคำว่า ในเวลาวิกาล (วิกาเล) นี้ ดังต่อไปนี้ :-

ตั้งแต่การขึ้นของอรุณไปจนถึงเวลาเที่ยงตรงนี้ชื่อว่า กาล (กาโล) แห่งการฉัน ซึ่งเป็นธรรมเนียมปฏิบัติของพระอริยะทั้งหลายมีพระพุทธเจ้า เป็นต้น.

(ส่วน)เวลาอื่นจากกาลนั้น ชื่อว่า วิกาล (วิกาโล) โดยมีรูปวิเคราะห์ว่า วิคโต กาโล วิกาโล (กาลที่ผ่านไปแล้ว ชื่อว่า วิกาล) ฉะนั้น ท่านจึงกล่าวว่า “ในกาลที่ผ่านไปแล้ว” (วิคเต กาเล) เป็นต้น. (กงฺขา.นวฏี. ๔๑๐-๑)

@@@@@@@

สรุปว่า การฉันมื้อเดียว หมายถึง การฉันจะกี่ครั้งก็ตามตั้งแต่เวลาอรุณขึ้นจนถึงเที่ยงตรง ตามหลักฐานดังกล่าวมานี้ และหากจะมีผู้ประสงค์อธิบายว่า การฉันมื้อเดียว หมายถึง การฉันครั้งเดียว ก็ขอจงลองอธิบายปรัมปรโภชนสิกขาบทซึ่งว่า ด้วยการฉันโภชนะของบุคคลหลังๆ ก่อนโภชนะที่รับนิมนต์โดยออกชื่อโภชนะ ๕ ไว้ก่อน, ปฐมปวารณาสิกขาบทซึ่งว่าด้วยการเริ่มฉันแล้วและห้ามภัตแล้ว ฉันอาหารที่ไม่เป็นเดน และธุดงค์ข้อเอกาสนิกังคะ (ฉันอาสนะเดียว) ดู ว่าจะอธิบายอย่างไร จึงจะเข้ากันได้กับความเห็นของตน

ปรัมปรโภชนสิกขาบทและปฐมปวารณาสิกขาบทเป็นต้น ที่พระองค์ทรงบัญญัติไว้ในพระวินัยปิฎก เป็นหลักฐานในเรื่องการฉันหลายครั้งในหนึ่งวันของภิกษุทั้งหลาย และธุดงค์ข้อฉันอาสนะเดียว ก็เป็นหลักฐานในเรื่องนี้เช่นกัน เพราะถ้าภิกษุต้องฉันแค่ครั้งเดียวต่อวันอยู่แล้ว ก็ไม่จำเป็นต้องมีการสมาทานประพฤติในธุดงค์ที่ว่าด้วยการฉันบนอาสนะเดียว (คือเมื่อเริ่มฉันแล้ว หากเปลี่ยนอิริยาบถแล้วก็จะฉันอีกไม่ได้ในวันนั้น) ดังนี้เป็นต้น

ปัจจุบันมีกลุ่มคนบางกลุ่มสอนว่า พระต้องฉันครั้งเดียว ฉันตอนเพลเป็นต้น มีอาบัติ โดยอ้างหลักฐานคือ พุทธพจน์ที่ยกไว้ในโพสต์แล้วข้างต้น โดยไม่ยอมดูอรรถกถา ทั้งไม่สนใจว่าความเห็นนั้นจะสอดคล้องกับสิกขาบทต่างๆ ในพระวินัยหรือไม่ เป็นต้น (ซึ่งตามจริง ถึงอ้างพุทธพจน์จุดนี้โดยไม่ดูอรรถกถาและสิกขาบทอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับเรื่องนี้ ก็ไม่มีปรับอาบัติไว้อยู่ดี) ส่งผลให้คนที่เชื่อถือตาม พลอยไปตำหนิพระที่ฉันเพล เป็นการก่อโทษทางวาจา กล่าวตู่พระพุทธเจ้า ว่าร้ายผู้มีศีลขึ้นอีก ย่อมประสบบาปเป็นอันมาก

           พระมหาภาคภูมิ สีลานนฺโท
               จิรํ ติฏฺฐตุ สทฺธมฺโม
    ขอพระสัทธรรมจงดำรงมั่นตลอดกาลนาน




ขอบคุณ : dhamma.serichon.us/2021/05/16/วินิจฉัยเรื่องการฉันมื/
บทความของ : Phramaha Parkpoom Silanundo
16 พฤษภาคม 2021 , By admin.