พิมพ์

[raponsan]

นักท่องเที่ยวถ่ายภาพกับประติมากรรมศิลาจีน ที่วัดพระเชตพนฯ (วัดโพธิ์)


ประติมากรรมศิลาจีนในวัด กับความหมายที่แท้จริงของคำว่า “อับเฉา”

ตามวัดหลวงเช่น วัดเทพธิดาราม วัดราชโอรส หรือ วัดพระเชตุพน (วัดโพธิ์) เป็นต้น เราจะพบประติมากรรมจีนทั้งขนาดเล็กและขนาดใหญ่ที่ประดับตามวัด

แล้วมักจะเข้าใจผิดกันมาตลอดว่า ประติมากรรมศิลาจีน เหล่านี้ คือ “อับเฉา” ที่ใช้ถ่วงเรือสำเภาในรอบขากลับ แต่ที่จริงแล้วน่าจะเป็นสินค้าที่ตอบสนองต่อชนชั้นนำ

มีนักวิชาการจากภาควิชาประวัติศาสตร์ศิลปะ คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร คือ ผศ. ดร.อชิรัชญ์ ไชยพจน์พานิช ได้แก้ความเข้าใจผิดเกี่ยวกับความหมายของคำว่า “อับเฉา” ไว้ว่า

“ความหมายของอับเฉาเรือในระบบการค้าสำเภาของจีน มิได้หมายถึง สิ่งของที่ใช้สำหรับถ่วงเรือเป็นหลัก แต่หมายถึงสินค้าทั่วไปที่เรือนำมาขาย หรือซื้อกลับไป โดยสินค้าเหล่านั้นทำหน้าที่ถ่วงน้ำหนักเรือไปในตัวด้วย

ทั้งนี้คำว่าถ่วงเรือ เรียกว่า “ยาชาง” (ยา แปลว่า ถ่วง ชาง แปลว่า เรือ) ในภาษาจีนกลาง ส่วนภาษาแต้จิ๋วเรียกว่า “เอียบฉึง” ซึ่งคำหลังน่าจะมีการเพี้ยนเสียงจนกลายเป็นคำว่า อับเฉา

หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งคือ สินค้าที่เรียกว่าอับเฉาเรือเหล่านี้มีหน้าที่หลักคือไว้ค้าขายแสวงหาผลกำไร หรือเพื่อเจ้าของสำเภาไว้ใช้ตามประโยชน์ของตน ส่วนการถ่วงน้ำหนักเรือกลายเป็นหน้าที่รอง”


ประติมากรรมศิลาจีน ที่วัดพระเชตพนฯ (วัดโพธิ์)





ข้อมูลจาก : บทความเรื่อง “ประติมากรรมศิลาจีนกับความนิยมศิลาในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น” ในหนังสือสรรพศาสตร์ประวัติศาสตร์ศิลป์ เอกสารประกอบโครงการประชุมวิชาการด้านประวัติศาสตร์ศิลปะ เนื่องในโอกาสครอบรอบ 40 ปี ภาควิชาประวัติศาสตร์ศิลปะ คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร 2557

ขอขอบคุณ :-
ผู้เขียน : กองบรรณาธิการศิลปวัฒนธรรม
เผยแพร่ : วันอาทิตย์ที่ 22 มกราคม พ.ศ.2566
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรก : เมื่อ 30 สิงหาคม 2559
URL : https://www.silpa-mag.com/history/article_1982