พิมพ์

[raponsan]

เพราะชีวิตแสนสั้น สิ่งที่ดีที่สุด จึงอาจเป็น การฉกฉวยวันเวลาเอาไว้

“Carpe diem. Seize the day, boys. Make your lives extraordinary.”

ในโอกาสที่ภาพยนตร์ระดับตำนาน Dead Poets Society ครบรอบ 30 ปี เราขอพาคุณไปย้อนทวนความทรงจำกับคำพูดติดปากของคุณครูภาษาอังกฤษผู้เป็นที่รัก จอห์น คีทติง ผู้รับบทโดย โรบิน วิลเลียมส์ อย่าง “Carpe Diem” หรือ “Seize the day” ที่คอยย้ำเตือนลูกศิษย์ถึงชีวิตอันแสนสั้น ความไม่แน่นอนของวันพรุ่งนี้ และการก้าวออกมาจากความคุ้นชินเดิมๆ เพื่อทำทุกวันให้เหมือนเป็นวันสุดท้ายของชีวิต

เราเชื่อว่าหลายคนเคยมีช่วงเวลาที่คิดย้อนกลับไปในอดีตแล้วถามตัวเองขึ้นว่า “ถ้าวันนั้นเลือกทำแบบนี้ วันนี้จะเป็นอย่างไร” บางคนอาจจะเคยมีความฝันอยากเป็นศิลปิน แต่สุดท้ายก็ไม่ได้ต่อสู้ให้ได้มันมา เพราะกลัวว่าในวันข้างหน้าจะไม่มั่นคง บางคนอาจจะเคยอยากเป็นนักวิทยาศาสตร์ แต่ล้มเลิกความตั้งใจเพราะโดนเพื่อนในห้องแซวว่า ‘เนิร์ด’ หรือแม้แต่บางคนที่แอบชอบคนคนหนึ่งมาเป็นเวลานาน แต่ก็ไม่กล้าสารภาพความในใจออกไป จนสุดท้ายก็ต้องเก็บมาคิดทั้งชีวิตว่า ถ้าวันนั้นตัดสินใจพูดออกไป เราอาจจะได้การรักตอบมาก็ได้

ในเรื่อง Dead Poets Society อาจารย์คีทติงเชื่อว่าเด็กนักเรียนทุกคนมีความฝันเป็นของตัวเอง เขาแหกกฎการสอนภาษาอังกฤษที่โรงเรียนเก่าแก่ปฏิบัติมาหลายสิบปีด้วยการให้นักเรียนฉีกหน้าเกณฑ์การให้คะแนนบทกวีในหนังสือออก แล้วขึ้นไปยืนบนโต๊ะของตัวเอง พร้อมกับอนุญาตให้นักเรียนเรียกเขาว่า “O Captain! My Captain!” และที่สำคัญคือปลูกฝังความคิด ‘Carpe Diem’ ซึ่งเป็นวลีภาษาละตินที่แปลว่า ฉกฉวยวันเวลาเอาไว้ หรือใช้ชีวิตให้เต็มที่ ไว้กับเหล่าลูกศิษย์ เพื่อให้พวกเขาหัดฟังเสียงที่ซ่อนอยู่ในจิตใจ และใช้ชีวิตอย่างที่ตัวเองปรารถนา



คำว่า Carpe Diem ปรากฏขึ้นครั้งแรกเมื่อ 2,000 กว่าปีมาแล้ว ในหนังสือบทกวีชุด Odes เล่มที่ 1 ของ Quintus Horatius Flaccus หรือนักกวีชาวโรมันที่เป็นที่รู้จักในชื่อ โฮเรซ (Horace) โดยมีภาษาตันฉบับว่า

     Dum loquimur, fugerit invida
     Aetas : carpe diem, quam minimum credula postero
     หมายความว่า While we’re talking, envious time is fflleeing: pluck the day, put no trust in the future – ในขณะที่เราพูดคุยกันอยู่นั้น วันเวลาก็กำลังโบยบินหายไปอย่างรวดเร็ว: ฉกฉวยช่วงเวลานั้นเอาไว้ และอย่าไว้ใจอนาคต

     ในคำแปลต้นฉบับ ได้ให้ความหมายของ Carpe Diem ในภาษาอังกฤษว่า Pluck the day (as it is ripe) ซึ่งหมายถึงการดึงวันเวลานั้นอย่างรุนแรง (ในขณะที่มันกำลังสุกงอม) โดยวลีนี้ยังมีความหมายใกล้เคียงกับคำว่า seize (ฉกฉวย) enjoy (เพลิดเพลิน) และ make use of (ใช้บางอย่างให้เป็นประโยชน์) ด้วย

     เวลาผ่านมา 30 ปี วลี Carpe Diem ที่โด่งดังจากภาพยนตร์เรื่อง Dead Poets Society ยังคงออกมาเตือนใจผู้คนทั่วโลกอยู่เสมอ โดยยังมีวลีใหม่ๆ ในความหมายเดียวกันปรากฏขึ้นมาอย่างต่อเนื่อง เช่น

     Live for the day – ใช้ชีวิตเพื่อวันนี้
     Grab the chance – ฉกฉวยโอกาสไว้
     และศัพท์สแลงอย่าง YOLO ซึ่งย่อมาจาก You only live once – คุณมีชีวิตแค่ครั้งเดียว

@@@@@@@

แม้ว่าคำว่า Carpe Diem มักจะถูกนำไปผูกกับข้อความสร้างแรงบันดาลใจให้ใช้ชีวิตอย่างเต็มที่ ออกจากบ้านไปเดินทางรอบโลก เล่นกีฬาเอ็กซ์ตรีม แต่ความจริงแล้ว วลีนี้ไม่ได้หมายถึงการใช้ชีวิตอย่างตื่นเต้นโลดโผนในทุกวันเสมอไป เพราะมันยังหมายถึง การเชื่อมั่นในตัวเองและไม่ลังเลที่จะทำสิ่งที่หัวใจร้องเรียก แม้ว่าจะลำบาก ยากเย็น หรือน่ากลัวอย่างไร อาจจะเป็นทั้งเรื่องงาน ความฝัน ความสัมพันธ์ หรือเรื่องเล็กๆ น้อยๆ ที่อยากทำมานานแต่ไม่เคยกล้า หรือไม่เคยมีโอกาสทำสักที เพราะใครจะรู้ ถ้าวันนี้เราไม่ฉกฉวยมันเอาไว้ วันพรุ่งนี้มันอาจจะไม่เกิดขึ้นอีกแล้วก็ได้

 



ที่มา :-
    - www.merriam-webster.com/dictionary/carpe%20diem
    - https://en.wikipedia.org/wiki/Carpe_diem
    - www.phrases.org.uk/meanings/carpe-diem.html

Thank to :-
article : เพราะชีวิตแสนสั้น สิ่งที่ดีที่สุดจึงอาจเป็นการฉกฉวยวันเวลาเอาไว้
By Thamonwan KuahaIn World Wide Words
on 19/07/2019 | 1 min read