โบสถ์ใหม่ สร้างครอบสิมเก่า วัดตาลเรือง บ้านโคกกลาง ต. เขวาไร่ อ. โกสุมพิสัย จ. มหาสารคาม
สร้างโบสถ์ใหม่ ได้สิมเก่า วัดตาลเรือง บ้านโคกกลาง ต. เขวาไร่ อ. โกสุมพิสัย จ. มหาสารคามเมื่อก่อนเที่ยงวันพุธ 19 เมษายน 2560 อ. สมชาย นิลอาธิ (มหาวิทยาลัยมหาสารคาม) ชวนไปดูสิมเก่า ถูกครอบโดยโบสถ์ใหม่ที่วัดตาลเรือง บ้านโคกกลาง ต. เขวาไร่ อ. โกสุมพิสัย จ. มหาสารคาม สิมเก่า ชำรุดทรุดโทรมมาก ฝีมือช่างราว ร.5 ชาวบ้านไม่รื้อทิ้ง แต่ร่วมกันเรี่ยไรทุนสร้างโบสถ์ใหม่ครอบไว้ตามประสาช่างชาวบ้าน วิธีคิดและวิธีทำควรแก่การยกย่องย่างยิ่ง สร้างของใหม่ ได้รักษาของเก่าพร้อมกันไป เป็นที่รับรู้หมู่ชาววัดชาวบ้าน ผมเคยเห็นก่อนแล้วหลายแห่
ผมขอคัดคำบอกเล่าชาวบ้านกับข้อเขียนของ อ. สมชาย นิลอาธิ มาแบ่งปันไว้ดังต่อไปนี้สิ่งเก่า มีประตูช่องเดียว ถูกครอบโดยโบสถ์ใหม่ที่วัดตาลเรือง
วัดตาลเรือง บ้านโคกกลาง ต. เขวาไร่ อ. โกสุมพิสัย จ. มหาสารคาม โดย สมชาย นิลอาธิ
บ้านโคกกลางมีวัดสำคัญประจำหมู่บ้าน คือ วัดตาลเรือง ภายในวัดมีสถานที่สำคัญของชุมชนด้านประวัติศาสตร์สังคมวัฒนธรรมท้องถิ่น คือ หอเจ้าปู่สังฆราช และสิม (โบสถ์) วัดตาลเรืองที่มีภาพเขียน
เล่ากันมาด้วยความเชื่อว่า เจ้าปู่สังฆราชเป็นผู้นำพาสร้างชุมชนบ้านโคกกลาง เมื่อประมาณ พ.ศ. 2320 และมีการสร้างสิมวัดตาลเรืองประมาณ พ.ศ. 2330 เป็นสิมขนาดกลางผนังก่ออิฐฉาบปูนขาว ที่สำคัญคือมีภาพเขียนด้านนอกผนังทั้ง 4 ด้าน ผนังด้านหน้าเขียนภาพผจญมาร, นรกภูมิ, ด้านอื่นๆ เขียนเป็นเรื่องสินไช ซึ่งเป็นนิทานพื้นบ้านที่แพร่หลายทั่วไป (น่าจะเป็นภาพเขียนในช่วงสมัยรัชกาลที่ 4-5?)
เมื่อเวลาผ่านไปหลังคาสิมชำรุดทรุดโทรมมาก ชาวบ้านจึงประชุมร่วมกันโดยมีผู้ใหญ่บ้านโคกกลางทั้ง 3 หมู่ เป็นแกนนำ คือ นายยนต์ พาวันดี, นายประวาน แก้วสิงห์ และนายบุญตา ถาวร
ในที่ประชุมมีความเห็นต่างเป็น 2 ฝ่าย คือ ฝ่ายหนึ่งเห็นว่าควรรื้อทิ้ง แล้วสร้างสิม หลังใหม่ อีกฝ่ายหนึ่งเห็นว่าควรรักษาไว้ด้วยการซ่อมหลังคา…
แต่ที่สุดตกลงร่วมกันได้จากที่เกิดเหตุการณ์ความเชื่อ คือเจ้าปู่สังฆราชเข้าสิงร่างชาวบ้าน ได้บอกชาวบ้านว่าไม่ให้ทุบทิ้ง…จึงได้ข้อยุติว่าเพียงรื้อหลังคาสังกะสีออกเท่านั้น แล้วสร้างสิมหลังใหม่ครอบสิมหลังเก่า เป็นการรักษาสิมเก่าที่มีภาพเขียนไว้ด้วย
ส่วนเรื่องงบประมาณการสร้างใหม่นั้น ชาวบ้านเห็นร่วมกันว่าควรหาจากงานบุญกฐินแต่ละปี และประเพณีทอดผ้าป่า ซึ่งทำได้ปีละหลายโอกาส รวมทั้งศรัทธาจากชาวบ้านที่บริจาคร่วมสมทบ เริ่มสร้างตั้งแต่ปี พ.ศ. 2528 จนแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2535 รวมเวลา 8 ปี
อนึ่ง ทางทิศตะวันออกบ้านโคกกลาง มีพื้นที่ป่าสาธารณะที่เรียกกันว่า “โนนเมืองน้อย” (อยู่ทางทิศเหนือของโนนเมือง คือบ้านโนนเมืองที่เคยเป็นที่ตั้งเมืองขอนแก่นของเพียเมืองแพน บ้านชีโหล่น จากเขตปกครองของเมืองสุวรรณภูมิ ก่อนจะตั้งเมืองขอนแก่นที่บึงบอน- บึงแก่นนครปัจจุบัน) ชาวบ้านได้พบหลักเสมาหินทรายแดงจำนวนหนึ่ง (นับได้ 14 ชิ้น) ซึ่งได้เลือกนำชิ้นที่เห็นว่าสมบูรณ์มาเก็บรักษาไว้ข้างหอเจ้าปู่สังฆราช อยู่หน้าสิมวัดตาลเรือง และได้เลือกหาแก่นไม้คูณมาแกะสลักรูปทรงธาตุไม้ ปักไว้ด้วยกันเพื่อให้เป็น “บือวัด”
เสมาหินแบบทวารวดี ราวหลัง พ.ศ. 1000 ขนจากที่ใกล้เคียง เก็บไว้ที่หน้าโบวสถ์วัดตาลเรือง
เส้นทางเสด็จของสมเด็จฯ
บ้านโคกกลาง น่าจะเป็นหมู่บ้านหนึ่งใน 3 หมู่ ตามบันทึกของสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ “เสด็จไปตรวจราชการมณฑลนครราชสีมาและมณฑลอุดรอีสาน ร.ศ. 125 พ.ศ. 2449” ที่บันทึกระหว่างเดินทางจากเมืองชนบทไปเมืองขอนแก่นว่า
“วันที่ 25 ธันวาคม เวลาย่ำรุ่ง ออกจากที่พักแรมบ้านหนองปลาจ้อย ข้ามห้วยชัน ต้องเข้าเขตมณฑลอีสาน เดินผ่านไปสัก 10 เส้น จึงกลับเข้าเขตมณฑลอุดรอีก เพราะการปักเขตตอนนี้เอาลำห้วยแห่งหนึ่งเป็นกำหนดแดนไปตกน้ำพาชี แนวห้วยนี้ย้อยเข้ามาในทางหลวง เขตมณฑลอีสานจึงล้ำเข้ามา มีหมู่บ้าน 3 หมู่ เป็นเขตอำเภอโกสุมวิไสย ขึ้นเมืองมหาสารคาม บริเวณร้อยเอ็ด…”
บ้านโคกกลาง ปัจจุบันขึ้นเขต ต. เขวาไร่ (แยกจาก ต. แพง ปี พ.ศ. 2500) บอกเล่ากันว่ามีชาวบ้านรุ่นแรกอพยพมาจากบ้านหมี่-บ้านโด อ. เมืองมหาสารคาม มาตั้งชุมชนอยู่ริมห้วยชัน ด้านทิศใต้ห้วยชัน และด้านทิศตะวันออกของบ้านโนนเขวา ห่างกันประมาณ 1 กม. เศษ ซึ่งน่าจะเป็นสะพานข้ามห้วยชันตามบันทึกเสด็จตรวจราชการฯ (ปัจจุบันบ้านโนนเขวา อยู่ในเขต ต. ดอนหัน อ. เมืองขอนแก่น)คอลัมน์ สุจิตต์ วงษ์เทศ : สร้างโบสถ์ใหม่ ได้สิมเก่า วัดตาลเรือง บ้านโคกกลาง ต. เขวาไร่ อ. โกสุมพิสัย จ. มหาสารคาม
http://www.matichon.co.th/news/543428
ผู้เขียน
หัวข้อ: สร้างโบสถ์ใหม่ ได้สิมเก่า วัดตาลเรือง ต.เขวาไร่ อ.โกสุมพิสัย จ.มหาสารคาม (อ่าน 1216 ครั้ง)