ยินดีต้อนรับคุณ, บุคคลทั่วไป กรุณา เข้าสู่ระบบ หรือ ลงทะเบียน

ผู้เขียน หัวข้อ: "อปจายนมัย" การประพฤติตนอ่อนน้อม ก็เป็นการทำบุญอย่างหนึ่ง  (อ่าน 2625 ครั้ง)

0 สมาชิก และ 1 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้

raponsan

  • มารยิ่งมี บารมียิ่งแก่กล้า
  • ผู้ดูแลบอร์ด
  • โยคาวจรผล
  • ********
  • ผลบุญ: +61/-0
  • ออฟไลน์ ออฟไลน์
  • กระทู้: 29390
  • Respect: +11
    • ดูรายละเอียด
0


อปจายนมัย “ทำบุญไหว้พระ”

วิธีทำบุญตามแนวพระพุทธศาสนา เรียกว่า “บุญกิริยาวัตถุ” แปลว่า “ที่ตั้งแห่งการทำบุญ” มี 2 ชุด

ชุดมาตรฐาน หรือชุดเล็ก มี 3 วิธี คือ

     1. ทานมัย ทำบุญด้วยการให้ปันสิ่งของ
     2. สีลมัย ทำบุญด้วยการรักษาศีลหรือประพฤติดี
     3. ภาวนามัย ทำบุญด้วยการเจริญภาวนา คือฝึกอบรมจิตใจเจริญปัญญา

ชุดใหญ่มี 10 วิธี คือขยายต่อจากชุดเล็กไปอีก 7 วิธี คือ

     4. อปจายนมัย ทำบุญด้วยการประพฤติอ่อนน้อม
     5. เวยยาวัจจมัย ทำบุญด้วยการช่วยขวนขวายรับใช้
     6. ปัตติทานมัย ทำบุญด้วยการเฉลี่ยส่วนแห่งความดีให้แก่ผู้อื่น
     7. ปัตตานุโมทนามัย ทำบุญด้วยการยินดีในความดีของผู้อื่น
     8. ธัมมัสสวนมัย ทำบุญด้วยการฟังธรรมศึกษาหาความรู้
     9. ธัมมเทสนามัย ทำบุญด้วยการสั่งสอนธรรมให้ความรู้
   10. ทิฏฐุชุกัมม์ ทำบุญด้วยการทำความเห็นให้ตรง


@@@@@@@

ทำบุญวิธีที่ 4 “อปจายนมัย”

“อปจายนมัย” อ่านว่า อะ-ปะ-จา-ยะ-นะ-ไม ประกอบด้วยคำว่า อปจายน + มัย

(๑) “อปจายน”

อ่านว่า อะ-ปะ-จา-ยะ-นะ รากศัพท์มาจาก อป (คำอุปสรรค = ปราศจาก, หลีกไป) + จายฺ (ธาตุ = บูชา, นับถือ) + ยุ ปัจจัย, แปลง ยุ เป็น อน (อะ-นะ) : อป + จาย = อปจายฺ + ยุ > อน : อปจายฺ + อน = อปจายน แปลตามศัพท์ว่า “กุศลจิตเป็นเหตุให้นับถือกัน” หมายถึง การให้เกียรติหรือความเคารพ, การบูชา, ความเคารพสักการะ (honouring, honour, worship, reverence)

ในภาษาไทย พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า  “อปจายน- การแสดงความเคารพ, การนับถือ, การนอบน้อม. (ป., ส.).”

@@@@@@@

(๒) “มัย”

บาลีเป็น “มย” อ่านว่า มะ-ยะ นักภาษาวิเคราะห์ความหมายของศัพท์ไว้ดังนี้

(1) มีความหมายว่า “มยํ” (มะ-ยัง) = ข้าพเจ้าเอง (“myself”)
(2) มีความหมายว่า “ปญฺญตฺติ” (บัญญัติ) = รับรู้กันว่าเป็นสิ่งนั้นสิ่งนี้ (“regulation”)
(3) มีความหมายว่า “นิพฺพตฺติ” = บังเกิด (“origin”, arising from)
(4) มีความหมายว่า “มโนมย” = ทางใจ (“spiritually”)
(5) มีความหมายว่า “วิการ” = ทำให้แปลกไปจากสภาพเดิมของสิ่งนั้น (“alteration”) เช่น เอาทองมาทำเป็นสร้อยคอ (ทอง = สภาพเดิม, สร้อยคอ = สิ่งที่ถูกทำให้แปลกจากเดิม)
(6) มีความหมายว่า “ปทปูรณ” (บทบูรณ์) = ทำบทให้เต็ม เช่น ทานมัย ก็คือทานนั่นเอง สีลมัย ก็คือศีลนั่นเอง เติม “มัย” เข้ามาก็มีความหมายเท่าเดิม (to make up a foot of the verse)

กฎของการใช้คำว่า “มย” ก็คือ ไม่ใช้เดี่ยวๆ แต่จะเป็นส่วนท้ายของคำอื่นเสมอ

อปจายน + มย = อปจายนมย (อะ-ปะ-จา-ยะ-นะ-มะ-ยะ) แปลตามศัพท์ว่า “บุญที่สำเร็จด้วยการอ่อนน้อม” หรือ “บุญที่สำเร็จด้วยอปจายนะ” อาจเรียกสั้นๆ ว่า “ทำบุญไหว้พระ” หมายถึง บุญที่ทำด้วยวิธีสักการบูชา เคารพนับถือ อ่อนน้อมถ่อมตน ต่อบุคคลและสิ่งที่ควรแก่การเคารพบูชา

“อปจายนมย” ในภาษาไทยใช้เป็น “อปจายนมัย”


@@@@@@@

ขยายความ

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า  “อปจายนมัย : (คำวิเศษณ์) ที่สำเร็จด้วยการประพฤติถ่อมตัวต่อผู้ใหญ่ (ใช้แก่บุญ), เป็นธรรมข้อ ๑ ในบุญกิริยาวัตถุ ๑๐. (ป.).”

พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ ของท่าน ป.อ. ปยุตฺโต บอกไว้ว่า อปจายนมัย บุญสำเร็จด้วยการประพฤติอ่อนน้อมถ่อมตน (ข้อ ๔ ในบุญกิริยาวัตถุ ๑๐)

พจนานุกรมบาลี-อังกฤษ มีคำว่า “อปจายน” แปลไว้ว่า honouring, honour, worship, reverence (การให้เกียรติหรือความเคารพ, การบูชา, ความเคารพสักการะ-อ้างแล้วข้างต้น) แต่ไม่มีคำที่สมาสกับ “มย” เป็น “อปจายนมย”

พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม ของท่าน ป.อ. ปยุตฺโต ข้อ [89] บุญกิริยาวัตถุ 10 บอกไว้ดังนี้ (4.) อปจายนมัย (ทำบุญด้วยการประพฤติอ่อนน้อม — Apacāyanamaya: by humility or reverence)

@@@@@@@

แถม

“อปจายนมัย” ที่ชาวเราคุ้นกันดี คือพุทธภาษิตบทที่ว่า
 อภิวาทนสีลิสฺส นิจฺจํ วุฑฺฒาปจายิโน จตฺตาโร ธมฺมา วฑฺฒนฺติ อายุ วณฺโณ สุขํ พลํ.
 อ่านว่า อะภิวาทะนะสีลิสสะ นิจจัง วุฑฒาปะจายิโน จัตตาโร ธัมมา วัฑฒันติ อายุ วัณโณ สุขัง พะลัง.
 แปลว่า บุคคลผู้มีปรกติไหว้กราบ มีปรกติอ่อนน้อมต่อผู้ใหญ่เป็นนิตย์ ธรรมสี่ประการย่อมเจริญ คือ อายุ วรรณะ สุขะ พละ

____________________________________
ที่มา: สหัสสวรรค ธรรมบท พระไตรปิฎกเล่ม 25 ข้อ 18

กิเลสหรือ “บาป” ที่เป็นข้าศึกแก่ “อปจายนมัย” คือ ปลาสะ (ตีเสมอ) ถัมภะ (หัวดื้อ) สารัมภะ (แข่งดี) มานะ (ถือตัว) อติมานะ (ดูหมิ่นท่าน) กิเลสเหล่านี้ทำให้มือแข็ง ยกขึ้นไหว้ใครไม่ได้ และทำให้คอแข็ง ก้มศีรษะให้ใครไม่เป็น

    "ดูก่อนภราดา เล็กไม่เป็น ใหญ่ไม่จริง"





ขอบคุณ : dhamma.serichon.us/2021/08/11/อปจายนมัย-ทำบุญไหว้พระ/
บทความของ : ทองย้อย แสงสินชัย ,11 สิงหาคม 2021 ,By admin.
« แก้ไขครั้งสุดท้าย: สิงหาคม 11, 2021, 05:43:18 am โดย raponsan »
บันทึกการเข้า
ปัญจะมาเร ชิเนนาโถ ปัตโต สัมโพธิมุตตะมัง จตุสัจจัง ปะกาเสติ มหาวีรัง นะมามิหัง ปัญจะมาเร ปลายิงสุ