อรรถกถา ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๒
๕๔. กัจจายวรรค
๒. วักกลิเถราปทาน๕๓๒. อรรถกถาวักกลิเถราปทาน
(ยกมาแสดงเพียงบางส่วน)
วักกลินั้นเจริญวัยแล้ว เล่าเรียนไตรเพทจนจบในศิลปศาสตร์ของพวกพราหมณ์ทั้งหมด.
(วันหนึ่ง) เห็นพระศาสดา มองดูรูปกายสมบัติไม่อิ่ม จึงเที่ยวจาริกไปกับพระศาสดา เขาคิดว่า
เราอยู่แต่ในบ้านก็จักไม่ได้เห็นพระศาสดาตลอดกาลเป็นนิตย์ ดังนี้แล้วจึงบวชในสำนักของพระศาสดา
เว้นเวลาขบฉันและเวลากระทำสรีรกิจเท่านั้น ส่วนเวลาที่เหลือก็จะไปยืนอยู่ในที่ที่สามารถจะเห็นพระทศพลได้ ยอมละหน้าที่อื่นเสีย ไปเฝ้าดูอยู่แต่พระผู้มีพระภาคเจ้าอย่างเดียวเท่านั้น.
พระศาสดาทรงคอยความแก่รอบแห่งญาณของเธอ ถึงเธอจะเที่ยวติดตามไปดูรูปหลายเวลา ก็มิได้ตรัสอะไรๆ
จนถึงวันหนึ่งจึงตรัสว่า ดูก่อนวักกลิ จะมีประโยชน์อะไรด้วยการที่เธอต้องมาดูร่างกายอันเปื่อยเน่านี้
วักกลิเอย ผู้ใดเห็นธรรม ผู้นั้นชื่อว่าเห็นเรา ผู้ใดเห็นเราผู้นั้นชื่อว่าเห็นธรรม ก็วักกลิเห็นธรรมอยู่ ก็ชื่อว่าเห็นเรา.
แม้เมื่อพระศาสดาตรัสสอนอยู่อย่างนี้ พระเถระก็ไม่อาจจะละการมองดูพระศาสดาแล้วไปในที่อื่นได้.
แต่นั้น พระศาสดาจึงทรงดำริว่า ภิกษุนั้นไม่ได้ความสังเวช จักไม่ได้ตรัสรู้แน่
พอใกล้วันเข้าพรรษา จึงทรงขับไล่พระเถระไปด้วยพระดำรัสว่า วักกลิ เธอจงหลีกไปเสียเถิด. [/color]
เธอถูกพระศาสดาทรงขับไล่แล้ว จึงไม่สามารถจะอยู่ต่อพระพักตร์พระศาสดาได้
คิดว่าเราไม่ได้เห็นพระศาสดา จะมีชีวิตอยู่ไปทำไม ดังนี้แล้ว จึงขึ้นไปที่ปากเหวบนภูเขาคิชฌกูฏ.
พระศาสดาทรงทราบความเป็นไปนั้นของเธอแล้ว ทรงดำริว่า ภิกษุนี้เมื่อไม่ได้รับความเบาใจจากสำนักของเรา ก็จะพึงทำให้อุปนิสัยแห่งมรรคและผลพินาศไป ดังนี้แล้วทรงแสดงพระองค์ เปล่งพระโอภาส ตรัสพระคาถาว่า :-
ภิกษุผู้มากไปด้วยความปราโมทย์เลื่อมใสใน
พระพุทธศาสนา จะพึงบรรลุบทอันสงบ อัน
เข้าไประงับสังขารเป็นสุขได้ ดังนี้.
ทรงเหยียดพระหัตถ์ตรัสว่า มานี่เถิด วักกลิ.
พระเถระได้เกิดปิติและโสมนัสใจเป็นกำลังว่า เราจะได้เห็นพระทศพลแล้ว ความไม่เสื่อมเราได้แล้ว ด้วยพระดำรัสว่า จงมา
ดังนี้แล้วคิดว่า เราจะไปทางไหน แล้วไม่รู้หนทางที่ตนจะไปเฝ้า จึงไปในอากาศเฉพาะพระพักตร์พระศาสดา โดยเอาเท้าข้างหนึ่งเหยียบบนภูเขา รำพึงถึงพระคาถาที่พระศาสดาได้ตรัสแล้วข่มปิติในอากาศนั้นแล บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา ๔ แล้ว.
เรื่องที่ว่ามานี้ มาในอรรถกถาอังคุตตรนิกาย และในอรรถกถาธรรมบทแล.ฯลฯ...ที่มา
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33.1&i=122อ่าน เนื้อความในพระไตรปิฎก
http://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=33&A=2767&Z=2841ขอบคุณภาพจาก
http://topicstock.pantip.com/
ภาพ พระวักกลิป่วยหนัก พระพุทธเจ้าทรงมาเยี่ยม
จากเว็บhttp://www.rmutphysics.com/charud/scibook/buddhist1/index/2/indexpic124.htm
พระวักกลิเถระ เป็นเอตทัคคะในทางศรัทธาวิมุตติ ตามอรรถกถากล่าวว่า ท่านบรรลุอรหันต์ขณะเท้าข้างหนึ่งยืนอยู่บนพื้น เท้าอีกข้างหนึ่งอยู่บนอากาศ
กล่าวโดยอนุโลมก็คือ บรรลุด้วยการยืนด้วยขาข้างเดียว
หากจะถามว่า พระวักกลิ ใช้กรรมฐานกองไหน หลายคนอาจคิดว่า น่าจะเป็น การดูกาย ที่อยู่ในกายานุปัสสนาสติปัฏฐาน หรือ กายาคตาสติ
แต่ความในอรรถกถาไม่ได้รายละเอียดเอาไว้ บอกแต่เพียงว่า ได้ฟังคาถาของพระพุทธเจ้าแล้วเกิดปิติเป็นอันมาก หลังจากข่มปิติลงได้ ก็บรรลุอรหันต์
ดังนั้นจึงสรุปไม่ได้ว่า ท่านใช้กรรมฐานกองไหน
แต่ถ้าจะบอกว่า ท่านหลุดพ้นจากกิเลสด้วยอะไร
ตอบได้เลยว่า หลุดพ้นด้วยศรัทธา เพราะท่านป็นเอตทัคคะในทางศรัทธาวิมุตติ..นั่นเอง 