พิมพ์

[sunee]

ลักษณะ ของ คนที่ มี ฌาน สังเกตอย่างไร คะ
 มีตำรา หรือ วิธีการ สังเกต คนที่มีฌานกันหรือไม่คะ

   

[tewada]

ลักษณะ ของคนที่มี ฌาน สังเกตดู จะมีความสงบเยือกเย็น และ ชอบการนั่งกรรมฐาน หรือ นิ่ง ๆ ไม่ค่อยพูดครับ

 

[เสกสรรค์]

ทรงสอนว่าฌานวิสัยเป็นอจินไตย

ถ้าเป็นลักษณะของรูปฌานสี่นะครับ
ดูลักษณะเอาคงไม่ได้หรอกครับ ดูอาการก็ได้แค่คิดไป ต้องทำเอาเอง อย่างน้อยถึงอุปจารสมาธิ จึงจะมีโอกาสเดาทางได้ถูกสัก 10%

เพราะอาการของฌานนั้น ถ้าจะบอกว่าทำงานอะไรก็มักได้ผลดี คนที่ฉลาดมากๆหรือประสบการณ์เยอะจัด เขาก็อาจพลิกแพลงทำอะไรให้เรียบง่ายแต่ได้ผลดีคล้ายๆคนได้ฌานได้เช่นกัน

ถ้าเพิ่งออกจากฌานใหม่ๆอาจมีอาการตาลอยให้เห็น รอสักพักหนึ่งจึงจะปรับจิตลงมาคลุกเคล้ากับสิ่งเร้าภายนอกได้ ก็ตัดสินไม่ได้ เพราะเจอนิมิตแค่ระดับอุปจารสมาธิ ก็พาให้ตาลอยตาเยิ้มได้เช่นกัน
ดูเหมือนคนที่สติสมาธิมากกว่าและสติสมาธิน้อยกว่าชาวบ้าน มักจะถูกโลกตัดสินว่าบ้าทั้งคู่ครับ

เรื่องเมตตา กรุณาและอ่อนโยนนั้น บางครั้งก็เหมือนขัดกัน คือมีเมตตาสูงมากก็จริง แต่ก็อุเบกขาสูงไปด้วย จะแตะต้องอะไรๆก็ให้น้อยที่สุด ไม่ทำอะไรเกินจำเป็น ถ้าไม่เดือดร้อนมากก็แทบจะปล่อยให้ไปตามบุญตามกรรม คือถ้าไปช่วยด้านหนึ่ง มันก็กระทบอีกด้านหนึ่ง..จึ่งอาจไม่ช่วยเลย หรือแค่ช่วยไปตามเรื่องเฉพาะหน้า

เวลาจิตกระเพื่อมก็อาจจะไม่ค่อยพอใจเท่าไร ช่วงไหนจิตทรงสมาธิดีจึงยิ่งต้องระวังตัวมากๆ ด้วยอำนาจจิตสูง ถ้าเผลอโกรธมันจะส่งผลแรงและเร็ว ถ้าไม่ระวังจิต เผลอคิดสื่อสารอะไรก็เป็นโทรจิตออกไปเลย แม้คนที่เราสื่อสารออกไปหาจะไม่ได้ฌาน ขอเพียงในขณะนั้นเขาตั้งจิตแน่วแน่ประมาณว่ากำลังอธิษฐานจิตอะไรสักอย่าง ก็รับการสื่อสารได้ครับ

ซึ่งเรื่องประจวบเหมาะแบบนี้เกิดขึ้นในวัดได้ จึงต้องระวังมาก ต้องพยายามรักษาสติให้สมดุลกับสมาธิใว้เสมอครับ เรื่องนี้ทำให้มีแนวโน้มจะปลีกตัวเสียอีก เว้นแต่คนทำได้เป็นวสี อันนี้ไม่ทราบครับ

วิธีที่ดีที่สุดคือ ฝึกสติฝึกรู้สึกตัวให้เยอะๆ ขยันเรื่องฝึกสติให้มากๆ ฝึกมันทุกวินาทีที่นึกได้ นั่งสมาธิเสริมบ้าง รักษาถือศีล 5 ให้แน่นๆ ไม่ใช่นั่งตามอยากหรือนั่งเป็นหลักนะครับ ให้นั่งสมาธิแค่เสริม แต่ฝึกสติเป็นหลัก ถ้านั่งสมาธิแล้วก้าวหน้าค่อยเอียงไปทางสมาธิเยอะๆ ถ้าไม่ก้าวหน้าก็เอียงกลับมาทางฝึกสติ ช่วงไหนสมควรทำให้จิตสงบก็นั่งสมาธิไป ช่วงไหนทำการงานต้องฝึกสติก็ฝึกไป รู้อาการตัวเอง ได้แค่ไหนก็เอาแค่นั้น ถ้าได้ถึงอุปจารสมาธิก็พอจะเทียบเคียงอาการเอาได้บางส่วน แต่ถึงตอนนั้น ฌานห่างไปนิดเดียวเองครับ

จะเห็นว่าอะไรที่คนทำฌานทำได้มันก็ไม่พ้นไปจากโลก ยังอิงแอบอยู่กับโลก จึงแยกให้ออกได้ยาก
ต่อให้ใช้กายเนื้อเหาะขึ้นไปเห็นได้คาตา คนก็ไม่เชื่ออยุ่ดี เพราะเครื่องบินก็ทำได้ไม่แปลกอะไร จับอะไรมาเทียบกันก็แยกแยะให้แตกต่างได้ยาก เพราะโดยการแสดงออกมันก็เหมือนๆกัน

สรุปว่าควรลองปฏิบัติครับ

แก้ไขเมื่อ 12 ต.ค. 55 14:18:53

จากคุณ    : BlueDelphi

[Admax]

ผมเป็นผู้ไม่ได้มีศีลมากมาย ไม่มีธรรมใดๆ ไม่ได้มีฌาณใดๆ แต่จะขอกล่าวสั้นดังนี้นะครับ

- เราถึงส่วนใด จะรู้ได้แค่ส่วนนั้น
- สภาพจิตเรามีสภาพความรู้สึกนึกคิดปรุงแต่งปรมัตถธรรมกุศลจิตใดๆเกิด เราก็รู้ได้แค่สิ่งที่เกิดกับเรานั้น
- สภาพจิตที่เรามีอยู่เราจะรับรู้ได้ถึงสภาพจิตของบุคคลที่มีระดับเท่าเทียมกันหรือต่ำกว่าเท่านั้น หากผู้สูงกว่าเว้นแต่เขาจะส่งกระแสจิตตามธรรมใดๆที่แสดงไว้ให้เรารับรู้เท่านั้นจึงจะรู้ได้
- ความแตกต่างใดๆไม่สามารถอนุมานเอาได้ รู้ได้ด้วยจิต และ ปัญญาญาณ
- รู้ตน รู้จิตตน เห็นจิตในจิตตน มีค่ากว่าไปเพ่งเล็งผู้อื่น เพราะเมื่อดูรู้ที่เรา เราจะเห็นธรรมในธรรม ดูผู้อื่นอนุมานผู้อื่นไม่ใช่การเป็นไปเพื่อความพ้นทุกข์ในอริยะสัจ๔นี้
- ดังนั้นอย่าใส่ใจในคนอื่นและอย่าหลงในตนพิจารณาในตนจนรู้แจ้งในอริยะสัจ๔นี้

----------------------------------------------------------------------------------------------

- หากคุณจะสังเกตุดูตนเองว่ามีฌาณไหม ฌาณ คือ สมาธิ คือความมีใจจดจ่อในสิ่งใดสิ่งหนึ่งได้นาน ควรแก่งาน จิตสงบ จิตนิ่งเงียบ จิตผ่องใส จิตเบาบาง จิตอิ่มเอม เต็มสุขจากความไม่ปรุงแต่งจิตใดๆตัดจากอกุศลจิต(แต่ไม่ใช่ว่าไม่มีความปรุงแต่งจิตนะครับ เพราะสภาพปรมัตถธรรมทั้งหมดก็เป็นความปรุงแต่งจากสังขารขันธ์)
- ฌาณจิตใดๆมีไว้เพื่อให้สามารถมองเห็นในสภาพธรรมใดๆได้ทัน รู้เห็นตามจริง จนแยกเห็นเป็นกองทั้งหลาย แยกเห็นเป็นธาตุ(หากมาจับเอาว่ากายนีคือ เนื้อหนังมังสา คือ ธาตุดิน เลือด คือ ธาตุน้ำอยู่ โดยความจดจำไว้ หรือ การอนุมานเอา ไม่ได้รับรู้ในสภาพจริงเห็นจริงในปรมัตถธรรม-ไม่มีตัวตนบุคคลใด-สักเป็นแต่เพียงรูปนามก็ยังเป็นสมถะอยู่)

- ตามข้อกล่าวในข้างต้นคุณจะเห็นว่า ฌาณ มีไว้ทำไมสำคัญยังไง การพิจารณารู้ตน กับคนอื่นสิ่งไหนมีค่ากว่ากัน

[PRAMOTE(aaaa)]

ท่านแอทแมก สรุปไว้ท่อนบนได้ดี ขอสาธุด้วยคน...
    ภาษาครูอาจารย์ที่สอนมา ท่านบอกว่า อย่าเอากิเลสของเราไปวัดกับของสิ่งอื่น
         วิตก วิจาร ดินไฟ...ยังไม่ดับ สุขทุกข์ก็ยังไม่ดับ  อยาก ไม่อยาก-ชอบไม่ชอบ ก็ยังไม่ไป
             พระพุทธองค์ ตรัสไว้ในพระสูตร ว่าวิตก วิจารคือบาปอกุศล
               ถ้าจะทิ้งตรงนี้ได้ ก็ต้องถึง
       อสักวิตักวิจาร ก็คือถึงสมาธิที่ปราศจาก หรือไม่มีวิตกวิจารแล้ว
           มีอุบายเอาไว้ลองวัดเล่นๆ...
               ถ้าเรายังเห็นว่าคนนั้นไม่ดี ก็คือเรายังไม่ดี หมายถึง โทสะของเรายังฆ่าไม่หมด หรือทุกข์ยังไม่หมด
                   ถ้าเรายังเห็นว่าคนนั้นดี ก็คือเรายังไม่ดี หมายถึง ราคะ ของเรายังฆ่าไม่หมด หรือยังไม่ทิ้งสุข
                  ถ้าเป็นเชิงถอดจิตรเดินจิต ก็เป็นสูงไปตําไป  ต้องหาตรงกลาง เพราะสูงกับตําอาจจะไม่ใช่ความจริง
                    ต้องเข้าไปหาเอาเองตอนถอดจิตเดินจิตในวิปัสสนาโพชฌงค์  หาอะไร....ธรรมสภาวะหรือ
                    ยถาภูตญาณทัศนะ ความจริง สามนัยยะ อนุวิปัสสนาสาม ..อนิจจานุปัสสนา
                                                                                             ..ทุกขานุปัสสนา
                                                                                             อนัตตานุปัสสนา
                      จริงสมมุติ ปรมัตถ์ ความเป็นจริง
                          ก็ว่ากันไปไม่มีผิดไม่มีถูก
                           อนัตตาไม่มีผิดถูกของคู่ไม่มี เพราะเป็นได้หลายนัยอย่างที่ว่า จึงไม่มียืนยันว่าอย่างไหนถูกที่สุด
เพราะเป็นได้ทุกอย่าง ตามความเบาบางของวิตกวิจาร
                                       

[pakorn]

ผมว่าดูยาก นะครับ ถ้าไปดูคนอื่น ว่าเป็นฌาน หรือ มีฌาน ดูลำบาก นะครับ เอาเป็นว่า ถ้านั่งกรรมฐานได้เกิน 1 วัน ก็ ปฐมฌาน ก็แล้วกันนะครับ