โพชฌงค์ ๗. ย่อลงจะเหลือเพียง "ธรรมวิจยสัมโพชฌงค์" | เหตุใดจึงรักษาไข้ได้.?บุคคลชื่อว่า ”โพธิ” เพราะอรรถว่า ตรัสรู้, ธรรม 7 อย่าง มีสติ เป็นต้น
ชื่อว่า โพชฌงค์ เพราะอรรถว่า เป็นองค์ คือ เป็นสัมภาระที่ใชัเป็นอุปกรณ์ในการตรัสรู้ของบุคคลผู้ชื่อว่า ”โพธิ” นั้น
ก็โพชฌงค์มี 7 อย่าง คือ สติสัมโพชฌงค์ ธัมมวิจยสัมโพชฌงค์ วิรยสัมโพชฌงค์ ปีติสัมโพชฌงค์ ปัสสัทธิสัมโพชฌงค์ สมาธิสัมโพชฌงค์ และอุเบกขาสัมโพชฌงค์,
- โดยตรง(นิปริยาย)องค์ไหนทำกิจโพธิ โดยอ้อม(ปริยาย)องค์ 6 ที่เหลือทำกิจอะไรหรือ.?
- แล้วทำไม องค์โพชฌงค์ทั้ง 7 จึงมีอานุภาพทำให้พระอริยะเวลาป่วยไข้ เมื่อพิจารณาแล้วสร่างไข้ได้เล่า.?
ประเด็นเหล่านี้แหละ ที่คัมภีร์มิลินท์ปัญหานำมาตั้งเป็น ”โพชฌงคปัญหา” เพื่อสนทนาไขประเด็นให้พวกเราได้เข้าใจ
@@@@@@@
พระเจ้ามิลินท์ : ”พระคุณเจ้านาคเสน โพชฌงค์มีเท่าไร.?”
พระนาคเสน : ”ขอถวายพระพร มหาบพิตร โพชฌงค์ มี 7 อย่าง”
พระเจ้ามิลินท์ : ”พระคุณเจ้านาคเสน บุคคลย่อมตรัสรู้ด้วยโพชฌงค์กี่อย่าง.?”
พระนาคเสน : ”ขอถวายพระพร บุคคลย่อมตรัสรู้ด้วยโพชฌงค์อย่างเดียว คือ ด้วยธรรมวิจยสัมโพชฌงค์”
พระเจ้ามิลินท์ : ”เมื่อเป็นเช่นนั้น เพราะเหตุไรจึงกล่าวว่า โพชฌงค์มี 7 อย่างเล่า พระคุณเจ้า”
พระนาคเสน : ”ขอถวายพระพร มหาบพิตร พระองค์จะทรงสำคัญความข้อนั้นอย่างไร, ดาบที่สอดไว้ในฝัก มิได้ใช้มือชักออกใช้ อาจฟันสิ่งที่ตัดให้ขาดได้หรือ.?”
@@@@@@@
พระเจ้ามิลินท์ : ”มิได้หรอกพระคุณเจ้า”
พระนาคเสน : ”อุปมาเป็นฉันใด อุปมัยก็เป็นฉันนั้นเหมือนกัน เว้นธัมมวิจยสัมโพชฌงค์เสีย บุคคลจะตรัสรู้ด้วยโพชฌงค์ 6 อย่างที่เหลือหาได้ไม่ แต่ก็เป็นสัมภาระที่ขาดไม่ได้ ดังในอุปมานั่นแหละ คือ ธัมมวิจยจะถึงความคมกล้ามีพลานุภาพเต็มที่ได้ ก็ด้วยโพชฌงค์ 6 ที่เหลือเป็นสัมภาระให้
ดังนั้น ในคราวที่พระอริยะป่วยไข้ ท่านถึงต้องพิจารณาองค์ทั้ง 7 ครบ จิตตชรูปอันเกิดจากปีติที่ตนพ้นจากทุกข์ตามอริยมรรคที่ตนได้ เช่น โสดาปัตติมรรคพ้นจากทุกข์ในอบายภูมิ เป็นต้น ก็จะแผ่ซาบซ่านไปทั่วร่างกาย เป็นเหตุให้สร่างไข้ได้นั่นแล.”
พระเจ้ามิลินท์ : ”พระคุณเจ้านาคเสน ท่านไขทุกประเด็นในปัญหาได้ครบกระจ่างชัดแล้วแล“บทความของ : สมเกียรติ พลเดชอุดมคุณ
ขอบคุณ :
dhamma.serichon.us/2020/06/04/บุคคลชื่อว่า%E2%80%8B-โพธิ-เพรา/ 4 มิถุนายน 2020 ,By admin.