พิมพ์

[raponsan]

.



ผู้มีสัจจะ มีธรรม มีความไม่เบียดเบียน มีความสำรวม ฝึกตน ละมลทินได้ เป็นปราชญ์ ชื่อว่า เถระ

๑๙. ธัมมัฏฐวรรค หมวดผู้ตั้งอยู่ในธรรม : ในวรรคนี้ ทรงสอนเรื่องคุณธรรมที่ทำให้ชื่อว่าเป็นผู้ตั้งอยู่ในธรรม โดยทรงแสดงไปตามหน้าที่ของแต่ละบุคคลที่ทรงตรัสถึง ดังนี้

@@@@@@@

๑. คุณธรรมของผู้พิพากษา คือ วินิจฉัยคดี และสาเหตุแห่งคดี ทั้งฝ่ายที่เป็นจริง และไม่เป็นจริง วินิจฉัยโดยไม่ผลีผลาม เที่ยงธรรม (ถูกต้องตามหลักการ ไม่ลำเอียง) และโดยสม่ำเสมอ (เสมอภาคกับทุกคน ไม่เลือกที่รักมักที่ชัง)

๒. คุณธรรมของบัณฑิต คือ มีความเกษม ไม่มีเวร ไม่มีภัย

๓. คุณธรรมของผู้ทรงธรรม คือ บุคคลไม่ชื่อว่าผู้ทรงธรรม เพียงเพราะพูดมาก ส่วนผู้ใดได้สดับธรรมน้อย แต่พิจารณาเห็นธรรมด้วยนามกาย ทั้งไม่ประมาทธรรมนั้น ผู้นั้นชื่อว่าผู้ทรงธรรม

๔. คุณธรรมของพระเถระ คือ บุคคลไม่ชื่อว่าเป็นเถระ เพียงเพราะมีผมหงอก , ผู้ที่แก่แต่วัยเท่านั้น เรียกว่า คนแก่เปล่า , ส่วนผู้มีสัจจะ มีธรรม มีความไม่เบียดเบียน มีความสำรวม ฝึกตน ละมลทินได้ เป็นปราชญ์ ชื่อว่า เถระ พระบาลีว่า

    น เตน เถโร โหติ  เยนสฺส ปลิตํสิโร
    ปริปกฺโก วโย ตสฺส  โมฆชิณฺโณติ วุจฺจติ ฯเปฯ

    บุคคลไม่ชื่อว่าเป็นเถระ เพียงเพราะมีผมหงอก , ผู้ที่แก่แต่วัยเท่านั้น เรียกว่า คนแก่เปล่า,
    ส่วนผู้มีสัจจะมีธรรม มี อหิงสา สัญญมะ และทมะ คายมลทินได้แล้ว เป็นปราชญ์ ชื่อว่า เถระ

@@@@@@@

๕. คุณธรรมของคนดี คือ ละความริษยาได้เด็ดขาด กำจัดโทษได้ มีปัญญา

๖. คุณธรรมของสมณะ คือ ผู้ที่ไม่มีวัตร พูดจาเหลาะแหละ แม้มีศีรษะโล้น ก็ไม่ชื่อว่า สมณะ , เขาเต็มไปด้วยความปรารถนาและความอยากได้ จะเป็นสมณะได้อย่างไร , ส่วนผู้ใดระงับบาปน้อยใหญ่ลงได้โดยสิ้นเชิง ผู้นั้น จึงเรียกว่า สมณะ

๗. คุณธรรมของภิกษุ คือ เป็นผู้ลอยบุญและบาปได้ ประพฤติพรหมจรรย์ มีปัญญา

๘. คุณธรรมของมุนี คือ บุคคลโง่เขลา ไม่รู้อะไร เพียงแต่นั่งนิ่ง ๆ หาชื่อว่า มุนีไม่ , ส่วนบุคคลผู้ฉลาด เลือกชั่งเอาแต่สิ่งที่ดี ละทิ้งสิ่งที่ชั่ว เหมือนบุคคลชั่งสิ่งของ จึงจะชื่อว่า มุนีแท้ , ผู้ที่รู้โลกทั้งสอง ก็เรียกว่า มุนี เช่นกัน

๙. คุณธรรมของผู้เป็นอริยะ คือ ไม่เบียดเบียนสัตว์ทั้งปวง





ขอขอบคุณ :-
ภาพจาก : pinerest
บทความ : พุทธวิธีในการสอนตามแนวธรรมบท ,พระมหาสุเทพ อคฺคเมธี ,จากคัมภีร์พระไตรปิฎก ,โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย กรุงเทพมหานคร 2542 ,หน้า 165 - 196
website : http://oldweb.mcu.ac.th/mcutrai/menu2/Article/article_11-2.htm