« เมื่อ: กรกฎาคม 27, 2012, 11:59:54 am »
0
อิ่มบุญ..บวชนาคมอญ
วิถีบุญ-วิถีธรรม เรื่อง / ภาพ โดยไตรเทพ ไกรงู
ประวัติของคำว่า "นาค" ในสมัยพุทธกาล คือ เมื่อครั้งพระสัมมาสัมพุทธเจ้ายังดำรงพระชนม์อยู่ มีพญานาคผู้หนึ่งได้แปลงร่างเป็นมนุษย์เข้ามาบวชเป็นพระภิกษุ อยู่มาวันหนึ่งได้เผลอนอนหลับ ร่างจึงกลับกลายเป็นพญานาคดังเดิม ภิกษุอื่นไปพบเข้าก็เกิดความเกรงกลัว เมื่อพระพุทธเจ้าทรงทราบจึงเรียกมาตรัสถาม ได้ความว่าเพราะเกิดความศรัทธาในพระพุทธศาสนาจึงปลอมตัวมาบวช
พระพุทธองค์ทรงดำริว่า "สัตว์ดิรัจฉานไม่อยู่ในฐานะควรจะบวช จึงโปรดให้ลงเพศบรรพชิตกลับไปเป็นาคดั่งเดิม" แต่ภิกษุนั้นมีความอาลัย จึงขอฝากชื่อนาคไว้ในพระพุทธศาสนา ดังนั้นจึงมีคำเรียกขานคนที่ต้องการจะบวชว่า "นาค" สืบต่อมาจนถึงปัจจุบัน
อย่างไรก็ตามภาพของนาคที่เราพบเห็นอยู่ทั่วไป คือ "โกนผม นุ่งขาว ห่มขาว" แต่ในชุมชนมอญการแต่งตัวของนาคมอญจะแตกต่างจากนาคทั่วๆ อย่างสิ้นเชิง ชนิดที่เรียกว่าผู้ที่ไม่รู้และไม่เคยเห็นมาก่อน หากไปร่วมงานบวชพระของชาวมอญอาจจะเข้าใจว่า "ผู้ที่บวชพระเป็นสาวประเภทสองหรืออย่างไร" 
การแต่งตัวของนาคมอญนั้น มีมาตั้งแต่สมัยโบราณ โดยมีคติความเชื่อที่ว่าการบวชนั้นเป็นบุญกุศลอันยิ่งใหญ่โดยแต่งตัวต้อนรับแขกที่มาร่วมงาน ไปขอขมาญาติผู้ใหญ่ พระภูมิเจ้าที่ รวมทั้งทำบุญเลี้ยงพระ ระหว่างแห่นาคไปวัดในวันบวชนั้นยังคงแต่งชุดสวยอยู่ และจะโกนผมก็ต่อมื่อจะแห่นาครอบโบสถ์เท่านั้น แต่ปัจจุบันนี้จะแต่งเฉพาะในวันสุกดิบใหญ่เท่านั้น และถือว่าเป็นเรื่องน่าเสียดายมากสำหรับชุมชนมอญหลายแห่ง ที่ถือเอาความสะดวกเข้าว่า การแต่งตัวก็จะเป็นเช่นเดียวกับนาคไทย
หลังจากพระสงฆ์สวดมนต์เย็นเสร็จแล้ว จะมีการทำขวัญนาคซึ่งเรียกว่า "ตกเบ็ด" โดยใช้ไม้สั้นๆ ผูกสายสิญจน์แทนคันเบ็ด ปลายเบ็ดผูกด้วยแหวนตามฐานะเจ้าภาพ และหมอทำขวัญก็จะกล่าวสั่งสอนนาคเป็นภาษามอญ แล้วให้เจ้าภาพกับญาติพี่น้องผลัดกันใช้เบ็ดแตะตามที่ต่าง ๆ อาทิ ตัวนาค สิ่งของเครื่องใช้ในการบวชของนาค เป็นการเตือนสติให้นาครู้ตัวว่า กำลังจะบวชเป็นพระ รุ่งขึ้นก็มีพิธีโกนผมนาคและจัดขบวนแห่แหนนาคไปอุปสมบท ณ อุโบสถภายในวัด เป็นอันเสร็จพิธีบวชนาคมอญ
"บุญแขวนลูกกัลปพฤกษ์" เป็นบุญที่จัดขึ้นในวันพระสุดท้ายเดือน ๙ ของทุกๆ ปี โดยในบุญดังกล่าวนั้น ทางวัดจะตัดกิ่งไม้ขนาดใหญ่มายึดติดกับเสาศาลาวัด จากนั้นชาวบ้านก็จะนำผลไม้ทุกชนิดมาผูกแขวนที่ต้นไม้ ซึ่งภายหลังนี้มีการนำข้าวของเครื่องใช้ รวมทั้งเงินมาผูกแขวนที่ต้นไม้ ซึ่งมีลักษณะเช่นเดียวกับต้นผ้าป่า ทั้งนี้มีคติความเชื่อว่า เป็นบุญที่ทำเพื่อภพอื่นและชาติหน้า โดยเชื่อว่า ผลไม้นานาชนิด รวมทั้งข้าวของเรื่องใช้ที่แขวนไว้กับกัลปพฤกษ์จะติดตามตัวในภพอื่นและชาติหน้า
“ประเพณีพระทิ้งบาตร” ของวัดในชุมชนมอญกระทุ่มมืดซึ่งจะเกิดขึ้นในช่วงเทศกาลเข้าพรรษา ซึ่งถือเป็นธุดงค์บาตรอย่างหนึ่ง โดยพระที่ถือธุดงค์บาตรนั้นต้องตั้งจิตอธิษฐานว่า จะถือฉันในบาตรเป็นวัตรเพียงมื้อเดียว คือ จะนำอาหารทุกชนิดที่จะบริโภคในมื้อนั้น มารวมกันในบาตร แล้วจึงฉันอาหารนั้น เพื่อไม่ให้ติดในรสชาติของอาหาร ประเพณีปรากฏเฉพาะชุมชนมอญกระทุ่มมือเท่านั้น
ซึ่งมีอยู่ด้วยกันทั้งหมดถึง ๗ วัด ใน อ.บางเลน จ.นครปฐม และ อ.ไทรน้อย จ.นนทบุรี คือ
๑.วัดหม่อมแช่ม (วัดสโมสร)
๒.วัดยอดพระพิมล
๓.วัดไทรน้อย
๔.วัดราษฎร์นิยม
๕.วัดบึงลาดสวาย
๖.วัดเกษตราราม และ
๗.วัดบอนใหญ่
ส่วนวัดมอญในชุมชนอื่นๆ นั้นไม่ปรากฏว่ามีประเพณีดังกล่าว 
"ประเพณีล้างเท้าพระและตักบาตรดอกไม้" หลังจากทำบุญออกพรรษาเรียบร้อยแล้วในวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๑ โดยชาวมอญจะจัดเตรียมภาชนะใส่น้ำสะอาด ขันตักน้ำ และดอกไม้ธูปเทียนใส่ลงในย่ามพระสงฆ์เพื่อบูชาแด่พระสงฆ์ พระภิกษุสงฆ์ก็จะนำดอกไม้ธูปเทียนที่รับจากชาวบ้านเข้าไปบูชาพระพุทธองค์ พร้อมกับทำพิธีปวารณาออกพรรษาในอุโบสถจนแล้วเสร็จ การล้างเท้าพระและตักบาตรดอกไม้ จึงเป็นประเพณีสำคัญที่ชาวมอญเชื่อว่า หากได้ปฏิบัติแล้วจะได้อานิสงส์สูงอีกเช่นกัน
"ประเพณีตักบาตรน้ำมัน" หรือ การเติมน้ำมันตะเกียง โดยจัดขึ้น ๓ วัน ในช่วงออกพรรษา โดยมีคติความเชื่อว่า การตักบาตรน้ำมัน เปรียบดั่งการเติมกุศลกรรม คือ บุญ เพื่อรักษาเปลวไฟ ให้สว่าง ไม่ดับ ก่อนกาลเวลาอันควร ควรเติม บุญกุศล ไว้ให้มาก เติมทุกวัน แม้วันหนึ่ง กายจะดับ แต่บุญนี้ก็ยังคงอยู่ ไม่ไปไหน เมื่อสู่ภพภูมิใหม่ เมื่อเปลี่ยนไส้ตะเกียงใหม่ เราก็มีเสบียง คือน้ำมันที่ได้เติมไว้เหลือเฟือ พอที่จะมีแรงที่จะต้องว่ายเวียนในสังสารวัฏ ต่อไป จนกว่าเราจะหาทางออกไปได้ คือ นิพพานขอบคุณภาพข่าวจาก
www.komchadluek.net/detail/20120727/136215/อิ่มบุญบวชนาคมอญ.html#.UBNeIqDjrnU
ผู้เขียน
หัวข้อ: แปลก.!! ประเพณีบวชนาคมอญ "ไม่โกนผม แต่งตัวเป็นสตรีเหล็ก" (อ่าน 3657 ครั้ง)