กระเบื้องจาร ( ศิลาจารึก ) อักษร เล่าเรื่อง ราวของ พระโสณะ พระอุตตระ ด้วยภาษาโบราณ (ทมิฬ) มีภาษาจีน ภาษาท้องถิ่นเดิม กระเบื้องจาร พบอยู่หลายแห่ง ที่พบมากมีอยู่ สามที่ เป็นเหมือนสมุดบันทึก เรื่องราวในยุคนั้น พบหลักฐานที่มาการเก็บรักษา ได้จำนวนหนึ่ง ที่วัดเพชรพลี เพชรบุรี
สำหรับรายละเอียดเรื่องนี้ มีบันทึกอยู่ในหนังสือ ที่ถูกรวบรวมไว้ชื่อหนังสือ สุวรรณภูมิ
เรื่องราวประวัติศาสตร์ จากศิลาจารึก ค่อนข้างจะเชือ่ถือได้ มาก เพราะแผ่นศิลาจารึก เมื่อถอดข้อความ ออกมา แล้ว มามีเรื่องราวหลายเรื่อง ที่เราไม่รู้ โดยเฉพาะเรื่อง การเผยแผ่พระพุทธศาสนา มาครั้งแรก และการสร้าง สถิตย์ เจดีย์ นครปฐม นั้น มีการเฉลยเรื่องราวในนี้
สำหรับเจดีย์ นครปฐม ไม่ใช่เจดีย์แรกอยู่แล้ว ที่ถูกสร้างในดินแดน ศรีสัชนาลัย ( การปกครองขณะที่ นำการเผยแผ่ เข้ามา ) คณะเผยแผ่ ล่องเรือ มหาสมุทรอินเดีย และ อ้อมผ่าน เขตมาเลเซีย เป้าหมายขณะนั้น คือ ดินแดน ศูนย์กลางทางความรู้อยู่ที่ ศูนย์กลางของ อาณาจักร ศรีทวารวดี ศวรปุณยะ ซึ่งศูนย์กลางแห่งความรู้ในสมัยนั้น เข้าใจว่าเป็น ที่ จ.นครปฐมปัจจุบัน แต่ ความเป็นจริง ถิ่นที่มีบัณฑิต อยู่มาก คือ จ.เพชรบุรี การสร้างสถูป เจดีย์
ศิลาจารึก ที่สอดคล้อง ที่ เสาอโศก ประเทศอินเดีย
การทำสังคายนาครั้งที่สามเกิดขึ้นเมื่อ พ.ศ. 234 ที่อโศการาม กรุงปาฏลีบุตร แคว้นมคธ ประเทศอินเดีย โดยมีพระโมคคลีบุตรติสสเถระ เป็นประธาน การทำสังคายนาครั้งนี้มีพระสงฆ์มาประชุมร่วมกัน 1,000 รูป ดำเนินการอยู่เป็นเวลา 9 เดือน จึงเสร็จสิ้น
ข้อปรารภในการทำสังคายนาครั้งนี้เกิดขึ้นเมื่อพวกเดียรถีย์ หรือนักบวชศาสนาอื่นมาปลอมบวช แล้วแสดงลัทธิศาสนาและความเห็นของตนว่าเป็นพระพุทธศาสนา พระโมคคลีบุตร ติสสเถระ จึงได้ขอความอุปถัมภ์จากพระเจ้าอโศกมหาราชสังคายนาพระธรรมวินัยเพื่อกำจัดความเห็นของพวกเดียรถีย์ออกไป
ในการทำสังคายนาครั้งนี้ พระโมคคลีบุตรติสสเถระ ได้แต่งคัมภีร์กถาวัตถุ ซึ่งเป็นคัมภีร์หนึ่งในพระอภิธรรมไว้ด้วย และเมื่อทำสังคายนาเสร็จแล้ว ก็มีการส่งคณะทูตไปประกาศพระพุทธศาสนาในประเทศต่างๆ มีดังนี้
พระมหินทเถระ โอรสของพระเจ้าอโศกมหาราช นำพระพุทธศานาไปประดิษฐานในลังกา
พระโสณเถระและพระอุตตรเถระ และพระมหาเถรเจ้า อีก 3 รูป พร้อมพระอนุจร 30 รูป นำพระพุทธศาสนามาเผยแผ่ยังดินแดนสุวรรณภูมิ ( อย่าลืมว่าไม่ใช่ เป็นการเผยแผ่ ครั้งแรก อันนี้มัน พ.ศ.234 ไปแล้วนะ ดังนั้นพุทธศาสนาเข้ามาเผยแผ่ก่อนไปแล้ว แต่ว่าไม่เป็นทางการจาก มหาราช ในยุคนั้น ครั้งนี้นับว่า มีสาสน์ตราตั้งจาก มหาราช ส่งมาเหมือนเป็น ฑูต เป็นทางการ)
ดังนั้น ช่วง ที่พระพุทธเจ้า ทรงมีพระชนม์ อยู่ ก็ได้เดินทางมากับ สาวก ด้วย ฤทธา เพื่อประทับรอยพระพุทธบาท ทั้ง 4 แห่งในประเทศไทย รอยใหญ่ 3 รอยที่ระลึก 1 ในครั้งนั้นก็มีการสร้าง สถูปเจดีย์ ขึ้นมาแล้ว ดังนั้น จะบอกว่า ปฐมเจดีย์ เป็นเจดีย์ ที่สร้างก่อนเจดีย์อื่น นั้นไม่ใช่ เพราะมีเจดีย์ สถูป ก่อน ปฐมเจดีย์ เช่น ตุงคะเจดีย์ ที่ปักธง เป็นต้นก็สร้างก่อน นัยว่าเป็นที่แรกในเขตเหนือ จากการเผยแผ่ ของพระสงฆ์ยุคแรก ที่มาทางเท้า ข้ามอินเดีย ข้ามจีน ข้ามพม่า เข้ามาบังภาคเหนือในสมัยนั้น เพราะต้องการเข้ามากราบ รอยพระพุทธบาท และ ค้นหารอยพระพุทธบาท โยนกปุเร ตามที่มีบันทึกไว้ ในสมัยนั้น
ปฐมเจดีย์ เป็น เจดีย์พุทธบุตร กำเหนิดบูชาในคุณของครูอาจารย์ ในสายกรรมฐาน พุทธวงศ์ที่แท้ เรียกว่า สายกรรมฐาน มัชฌิมา แบบลำดับ นั่นเอง อันนี้เป็นที่หนึ่ง อย่าลืมว่า ฉันก็จะสร้างเหมือนกัน แต่ เรียกว่า ทุติยะเจดีย์ แต่เจดีย์ในประเทศไทย เขาก่อนสร้างก่อนฉันมีเป็นพันเจดีย์ เลยนะ ฉันก็ยังเรียก ทุติยะเจดีย์ ( ฉลาดไหม ศิษย์ทั้งหลาย เข้าใจความนัยหรือ ยัง ) หรือ แม้แต่การสร้าง เจดีย์ สุดท้าย ที่เรียกว่า ตติยะเจดีย์นั้น ก็จะมีในอนาคต ที่จังหวัด พิษณุโลก ด้วยเช่นกัน เรื่องเหล่านี้ เริ่มพูดอธิบายไม่ได้แล้ว เอาเป็นว่า แค่นี้
การคล้อยตาม องค์ความรู้ ของหลัก ฐาน ต้องพิจารณา หลัก ฐาน หลายอย่าง ตอนที่ พระอาจารย์ ค้นหาเรื่องราว กรรมฐาน มัชฌิมา แบบลำดับ ไม่ได้ค้นข้อมูลจาก วัดราชสิทธาราม ที่เดียว แต่ค้นจากแหล่งข้อมูล ที่ปรากฏในนิมิต ด้วย จากคำบอกของ ครูอาจารย์ด้วย จาก เรื่อง ราวที่มีบันทึก อันได้รับคำชี้แนะ จากครูอาจารย์ ด้วยอีกอย่าง
ดังนั้น ปฐมเจดีย์ เป็นเจดีย์ สำคัญ และ เป็น เจดีย์แรก แน่นอน สำหรับเรา