พิมพ์

[หมวยจ้า]

ขอบคุณภาพจาก http://www.dhammada.net

วิหารธรรม คือ อะไรคะ เหมาะแก่ใครบ้างคะ ตามหัวข้อกระทู้เลยคร้า...

มิได้มาลองภูมิ นะคร้า....

แต่เป็นเพราะยังไมทราบ คร้า....

ช่วยอธิบาย กันหน่อย นะคร้า.....



 

[ธัมมะวังโส]

วิหารธรรม คือ ธรรมเป็นคุณเครื่องอยู่ของผู้บรรลุธรรม ขั้นต่าง ๆ ซึ่งเป็นไปตามระดับของผู้ภาวนา

ควรนับตั้งแต่

1.วิหารธรรมจากการเจริญสติในเบื้องต้น เรียกว่า สติญาณ

2.วิหารธรรมจากการเจริญฌาน เรียกว่า สมาปัตติญาณ

3.วิหารธรรมเป็นเครื่องอยู่ของพระอริยะบุคคลตั้งแต่พระโสดาบัน เป็นต้นไป เรียกว่า ผลสมาปัตติญาณ

4.วิหารธรรมเป็นเครื่องอยู่ของพระอริยะบุคคตั้งแต่พระอนาคามี ขึ้นไป อันประกอบด้วยสมาปัตติญาณเรียกว่า นิโรธญาณ

5.วิหารธรรมเป็นเครื่องอยู่ของพระอิรยะบุคคตั้งแต่พระอรหันต์ ขึ้นไป อันประกอบด้วย สมาปัตติญาณ เรียกว่า สัญญาเวทยิตนิโรธ

6.วิหารธรรมเป็นเครื่องอยู่ของพระอริยะบุคคลแบบวิปัสสก ในการประกอบด้วยสติญาณ เรียกว่า สุญญตมหาวิหารสมาปัตติญาณ

7.วิหารธรรมเป็นเครื่องอยู่ของพระอริยะบุคคลแบบเจโตวิมุิตติ อันปราศจากนิมิต เรียกว่า เจโตสมาธิอนิมิตสมาปัตติญาณ

ยังมีอธิบาย ใน ญาณ 72 ในพระไตรปิฏก ปฏิสัมภิทามรรค อีกนะจ๊ะ แต่เอาแค่นี้พอแล้ว สำหรับพวกเรา
เพราะว่า ยังมี วิหารธรรม อันเป็น ญาณเฉพาะองค์ สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า อีกนะจ๊ะ

เจริญธรรม

 

Aeva Debug: 0.0004 seconds.

[raponsan]

วิหารธรรม คือ อะไรคะ เหมาะแก่ใครบ้างคะ ตามหัวข้อกระทู้เลยคร้า...

มิได้มาลองภูมิ นะคร้า....

แต่เป็นเพราะยังไมทราบ คร้า....

ช่วยอธิบาย กันหน่อย นะคร้า.....

 หมวยนีย์ ดูเกรงใจเพื่อนสมาชิกนะครับ ลองภูมิหรือไม่ ไม่สำคัญ เพราะที่สำคัญ คือ ผมเปิดตำราตอบ

จะว่าไป จะคุยให้สนุก ก็ต้องอวดภูมิกันเล็กน้อย เท่านี้หาข้อมูลได้ขณะนี้ มีดังนี้ครับ


ผาสุวิหารธรรม ธรรมเป็นเครื่องอยู่สบาย

วิหารธรรม ธรรมเป็นเครื่องอยู่, ธรรมประจำใจ, ธรรมที่เป็นหลักใจในการดำเนินชีวิต

สันติวิหารธรรม ธรรมเป็นเครื่องอยู่อย่างสงบ

อ้างอิง พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต)

พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๗
พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๙
สังยุตตนิกาย ขันธวารวรรค

๗. สารีปุตตสังยุต
๑. วิเวกสูตร
ว่าด้วยปฐมฌาน

             [๕๐๘] สมัยหนึ่ง ท่านพระสารีบุตรอยู่ ณ พระวิหารเชตวัน อารามของท่านอนาถ-
*บิณฑิกเศรษฐี ใกล้พระนครสาวัตถี. ครั้งนั้น เป็นเวลาเช้า ท่านพระสารีบุตรนุ่งแล้ว ถือบาตร
และจีวร เข้าไปสู่พระนครสาวัตถีเพื่อบิณฑบาต

 ครั้นเที่ยวบิณฑบาตในพระนครสาวัตถีแล้วกลับจากบิณฑบาตภายหลังภัต
เข้าไปยังป่าอันธวัน เพื่อพักกลางวัน ถึงป่าอันธวันแล้ว นั่งพักกลางวัน ณ โคนไม้แห่งหนึ่ง.

ครั้งนั้นเป็นเวลาเย็น ท่านพระสารีบุตรออกจากที่พักผ่อนแล้ว
เข้าไปยังพระวิหารเชตวัน อารามของท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี.

ท่านพระอานนท์ได้เห็นท่านพระสารีบุตรว่า อาวุโสสารีบุตร อินทรีย์ของท่านผ่องใสนัก
สีหน้าของท่านหมดจด ผ่องใส วันนี้ท่านพระสารีบุตรอยู่ด้วยวิหารธรรมอะไร?

        ท่านพระสารีบุตรตอบว่า อาวุโส ดังเราจะบอก เราสงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรม
เข้าปฐมฌาน มีวิตกวิจาร มีปีติและสุขเกิดแต่วิเวกอยู่.

อาวุโส เรานั้นไม่ได้คิดอย่างนี้ว่า เราเข้าปฐมฌานอยู่ หรือว่าเข้าปฐมฌานแล้ว หรือว่าออกจากปฐมฌานแล้ว.

แท้จริง ท่านพระสารีบุตรถอนทิฏฐิคืออหังการ ตัณหาคือมมังการ และอนุสัยคือมานะออกได้นานแล้ว

ฉะนั้น ท่านพระสารีบุตรจึงไม่คิดอย่างนี้ว่า เราเข้าปฐมฌานอยู่ หรือว่าเข้าปฐมฌานแล้ว
หรือว่าออกจากปฐมฌานแล้ว.

จบ สูตรที่ ๑.

อ้างอิง
เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๗  บรรทัดที่ ๕๙๗๓ - ๕๙๙๐.  หน้าที่  ๒๖๔.
http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=17&A=5973&Z=5990&pagebreak=0
ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :-
http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=17&i=508


๒. อวิตักกสูตร ว่าด้วยทุติยฌาน     
๓. ปีติสูตร ว่าด้วยตติยฌาน 
๔. อุเปกขาสูตร ว่าด้วยจตุตถฌาน
๕. อากาสสูตร ว่าด้วยอากาสานัญจายตนฌาน   
๖. วิญญาณสูตร ว่าด้วยวิญญาณัญจายตนฌาน 
๗. อากิญจัญญายตนสูตร ว่าด้วยอากิญจัญญายตนฌาน
๘. เนวสัญญานาสัญญายตนสูตร ว่าด้วยเนวสัญญานาสัญญายตนฌาน

๙. นิโรธสูตร
ว่าด้วยสัญญาเวทยิตนิโรธ

          [๕๑๖] สมัยหนึ่ง ท่านพระสารีบุตรอยู่ ณ พระวิหารเชตวันอารามของท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี
ใกล้พระนครสาวัตถี. ครั้งนั้นเป็นเวลาเช้า ท่านพระสารีบุตรนุ่งแล้ว ถือบาตรและจีวรเข้าไปบิณฑบาตยังพระนครสาวัตถี

ครั้นเที่ยวบิณฑบาตในพระนครสาวัตถีแล้ว กลับจากบิณฑบาตภายหลังภัต
เข้าไปยังป่าอันธวันเพื่อพักกลางวัน ถึงป่าอันธวันแล้ว นั่งพักกลางวันอยู่ที่โคนไม้แห่งหนึ่ง.

ครั้งนั้นเป็นเวลาเย็น ท่านพระสารีบุตรออกจากที่พักผ่อนแล้ว เข้าไปยังพระวิหาร
เชตวัน อารามของท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี.

ท่านพระอานนท์ได้เห็นท่านพระสารีบุตรมาแต่ไกลจึงกล่าวกะท่านพระสารีบุตรว่า
อาวุโสสารีบุตร อินทรีย์ของท่านผ่องใสนัก สีหน้าของท่านหมดจด ผ่องใส วันนี้
ท่านพระสารีบุตรอยู่ด้วยวิหารธรรมอะไร?

  ท่านพระสารีบุตรตอบว่า อาวุโส ดังเราจะบอก เราเข้าสัญญาเวทยิตนิโรธ เพราะ
ล่วงเนวสัญญานาสัญญายตนฌานเสียได้โดยประการทั้งปวงอยู่.

อาวุโส เรามิได้คิดอย่างนี้ว่า เราเข้าสัญญาเวทยิตนิโรธอยู่ หรือว่าเข้าสัญญาเวทยิตนิโรธแล้ว
หรือว่าออกจากสัญญาเวทยิตนิโรธแล้ว.

แท้จริง ท่านพระสารีบุตร ถอนอหังการ มมังการ และมานานุสัยออกได้นานแล้ว
ฉะนั้นท่านพระสารีบุตรจึงมิได้คิดอย่างนี้ว่า เราเข้าสัญญาเวทยิตนิโรธอยู่
หรือว่าเข้าสัญญาเวทยิตนิโรธแล้ว หรือว่าออกจากสัญญาเวทยิตนิโรธแล้ว.

จบ สูตรที่ ๙.

อ้างอิง
เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๗  บรรทัดที่ ๖๐๖๒ - ๖๐๗๘.  หน้าที่  ๒๖๘.
http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=17&A=6062&Z=6078&pagebreak=0
ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :-
http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=17&i=516

ขอให้ดูในพระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๙ ในสารีปุตตสังยุต มีทั้งหมด ๙ สูตร

ทุกสูตรมีเนื้อหาที่เหมือนกันอยู่จุดหนึ่ง ก็คือ พระอานนท์ถามพระสารีบุตรว่า

    "ท่านพระสารีบุตรอยู่ด้วยวิหารธรรมอะไร?"

และพระสารีบุตร ก็ตอบว่า อยู่ด้วย รูปฌาณ อรูปฌาณ และ นิโรธสมาบัติ

ซึ่งเป็นที่น่าสังเกตว่า วิหารธรรมของพระสารีบุตร เป็นสมถะกรรมฐานทั้งสิ้น

กรรมฐานที่ในบาลีมี ๔๐ กอง การที่จะฝึกกองไหนให้ตรงจริตของใครนั้น ในพระไตรปิฎกไม่ได้กล่าวไว้

การฝึกกรรมฐานให้ตรงจริตมีอยู่ใน "คัมภีร์วิสุทธิมรรค" ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของกรรมฐานมัชฌิมา

หากสนใจข้อความเรื่องจริตใน "คัมภีร์วิสุทธิมรรค" คลิกลิงค์นี้ได้เลยครับ (อยู่ช่วงท้ายๆ)

http://www.larnbuddhism.com/visut/2.2.html

หวังว่า คำตอบของผมจะถูกใจหมวยนีย์ ไม่มากก็น้อย
 

        ลิงค์ที่เกี่ยวข้อง ขอแนะนำ

       รับกรรมฐานให้ถูกกับจริตของตน
        http://www.madchima.org/forum/index.php?topic=3660.0

        สติปัฏฐาน แบ่งตาม "จ ริ ต" ?..และ อ า นิ ส ส ง ส์.. ๗ ๖ ๕ ๔..?
        http://www.madchima.org/forum/index.php?topic=3485.0

[translate]

นาน ๆ จะเห็น หมวยจ้า มาตั้งคำถามนะครับ

ผมเลยพลอยได้ความรู้ไปด้วย ครับ

ขอบคุณทุกท่าน ครับ

 

[เท่ากับผลรวม]

คุณหมวย ตั้งคำถาม ที่มีประโยชน์มากนะครับ เดี๋ยวนี้ไม่ค่อยมาโพสต์ให้อ่านแบบเมื่อก่อน
แสดงว่า คงซุ่มฝึกฝน กรรมฐาน อยู่เป็นแน่

 และ วิหารธรรม นี้ตอนนี้ได้ในระดับ ไหนแล้วครับ

 หลังไมค์ ข้อความส่วนตัวกันก็ได้นะครับ