พิมพ์

[raponsan]

โครงการ “ธรรมะกลับตาลปัตร”

พระอาจารย์ประสงค์ ปริปุณฺโณ อธิบายความหมายของโครงการ “ธรรมะกลับตาลปัตร” เป็น ๒ นัยคือ

    นัยที่หนึ่ง (Direct) ตีความตรงตามตัวอักษร หมายถึง การนำตาลปัตรมากลับด้าน วาดรูป เล่านิทานชาดกและนิทานธรรมะต่างๆ เพื่อดึงดูดความสนใจในการฟังธรรม และนำตาลปัตรเก่าที่ไม่ใช้แล้วมาเปลี่ยนให้เป็นสื่อธรรมะอันทรงคุณค่า

    นัยที่สอง (Indirect) หมายถึง เราสามารถเรียนรู้ธรรมะอย่างสนุกสนาน และนำข้อคิดไปประยุกต์ใช้ได้จริงในชีวิตประจำวัน ธรรมะไม่ใช่เรื่องน่าเบื่ออย่างที่หลายคนเคยเข้าใจ การสอนธรรมะสามารถทำได้หลายรูปแบบ ดังเช่นที่พระอาจารย์นำมาสอนลูกศิษย์ เช่น ตัวต่อสอนธรรม พัดหลง-รู้ พวงกุญแจอ๋อ-เอ๋อ เป็นต้น

    (สำหรับคุณครู คลิ๊กที่นี่ เพื่อดูตัวอย่างสื่อสอนธรรมะ โดย พระอาจารย์ประสงค์ ปริปุณโณ )

ปัจจุบันมีทีมศิลปินจิตอาสาจากหลากหลายวิชาชีพ มารวมตัวกันในชื่อ “กลุ่มธรรมะกลับตาลปัตร” ร่วมวาดภาพนิทานธรรมะฝากไว้ในพุทธศาสนาจำนวนมาก

ความเป็นมาของโครงการธรรมะกลับตาลปัตร
คำว่า "ตาลปัตร" เป็นคำภาษาไทยที่นำมาจากภาษาบาลีว่า "ตาล + ปตฺต" แปลว่า ใบตาล ซึ่งตาลปัตรนี้ เป็นสิ่งที่คนทั่วไปใช้บังแดดและใช้พัดลมมาตั้งแต่โบราณ

ตาลปัตร แม้จะมิได้นับเนื่องให้เป็นสิ่งหนึ่งในบริขาร ๘ ของพระสงฆ์และก็ไม่เคยพบหลักฐานว่ามีพุทธบัญญัติ ให้พระสงฆ์ใช้ของสิ่งนี้ในโอกาสใดเพียงแต่พบข้อความปรากฏในคัมภีร์ทางศาสนาหลายแห่ง เช่นหนังสือธรรมบท ว่า "ขณะที่พระพุทธองค์ทรงแสดงพระธรรมเทศนา มีพระอานนท์ พุทธอุปัฏฐาก ถวายงานพัดอยู่ด้านหลัง"

ตาลปัตร พุทธทาส

พระอาจารย์ประสงค์ ปริปุณฺโณ เล่าว่า ขณะที่ท่านศึกษาธรรมะกับท่านพุทธทาสเมื่อ ๓๐ กว่าปีก่อน ภาพที่ท่านพุทธทาสถือตาลปัตร ปรากฎข้อความว่า “การทำงานคือการประพฤติธรรม” ได้จุดประกายความคิดให้พระอาจารย์ประสงค์ ดำรินำตาลปัตรที่เหลือมากมายหลังจากพระสึก ซึ่งบางวัดมีมากจนต้องนำไปเผาทิ้ง มาใช้ประโยชน์ในการเผยแผ่พระธรรม

โครงการนี้ได้รับความสนใจ เป็นอย่างมาก เพราะท่านสามารถนำสิ่งใกล้ตัวมาเป็นเครื่องมือในการถ่ายทอดธรรมะได้อย่างน่าสนใจ แต่กว่าจะมาเป็นนิทานกลับตาลปัตร มาดูภาพเบื้องหน้า เบื้่องหลัง โดยทีมงานจิตอาสาเยาวชนกันดูนะคะ

กิจกรรมวาดตาลปัตรครั้งแรก ปี ๒๕๕๓ ณ บ้านคุณหนูเล็ก กรีนเนอรี่
https://plus.google.com/u/0/photos/116020046400166516056/albums/5563173026932141105?hl=en
กิจกรรมวาดตาลปัตร ๑๐/๗/๒๕๕๔ ณ บ้านคุณหลิง
https://www.facebook.com/media/set/?set=a.116929101733487.23444.106940472732350&type=3
กิจกรรมวาดตาลปัตร ๑๗ - ๑๘/๙/๒๕๕๔  ณ วัดบางปลากด
https://www.facebook.com/media/set/?set=a.153006141459116.34994.106940472732350&type=3 https://www.facebook.com/media/set/?set=a.157081487718248.36273.106940472732350&type=3
กิจกรรมวาดตาลปัตร ๔-๕/๒/๒๕๕๕ ณ บ้านพี่สาวคุณหนูเล็ก เขาใหญ่
https://www.facebook.com/media/set/?set=a.226661004093629.52412.106940472732350&type=3
รวมภาพวาดตาลปัตร
https://plus.google.com/u/0/photos/116020046400166516056/albums/5736435633602888689?hl=en

            ธรรมะ กลับตาลปัตร ขัดเกลาจิต   ให้ข้อคิด คติธรรม นำใจสูง
            โดยเล่าขาน นิทานธรรม เพื่อชักจูง    ด้วยหมายมุ่ง มอบธรรมะ สะกิดใจ
            ถูกหรือผิด ชั่วหรือดี มีเป็นคู่    หลงหรือรู้ รักหรือชัง ยังสงสัย
            บาปหรือบุญ คุณหรือโทษ จะโกรธใคร    "ตาลปัตรใจ" มีสองด้าน อ่านให้เป็น


สรุปแนวคิดและหลักการโครงการธรรมะกลับตาลปัตร 
    1.ชื่อโครงการ : ธรรมะกลับตาลปัตร = ธรรมะไม่ใช่เรื่องน่าเบื่ออย่างที่หลายคนเข้าใจ 
    2. อุปกรณ์ที่นำมาใช้ : "Reuse" จากตาลปัตรที่เหลือทิ้ง สู่เครื่องมือสื่อธรรมอันแยบคาย 
    3. เนื้อหาหรือนิทานที่คัดมา : "หัวใจพุทธศาสนา" /เรื่องที่เป็นคำสอนที่นำมาใช้ในชีวิตประจำวัน 
    4. บุคคลากรที่ร่วมโครงการ :
        ก. ทีมงานจิตอาสา - ปลูกฝังการเสียสละเพื่อส่วนรวม และ ภาวนารู้สึกตัวขณะทำงาน
        ข. ศิลปินจิตอาสา - มือใหม่ ได้คติธรรมจากนิทาน และ ความสุข สมาธิจากการวาดภาพ พร้อมทั้งความเข้าใขเบื้องต้นในการปฏิบัตธรรมในชีวิตประจำวัน
        ค. ศิลปินจิตอาสา - มือเก่า - เน้นให้รู้ทันอารมณ์ รู้สึกตัวให้มากขึ้น "ดูมือที่ขยับเคลื่อนไหวเขียนรูปไป ดูใจที่เผลอเพลินมีความสุขขณะวาด"

ขอบคุณภาพและข้อมูลจาก
http://www.phraprasong.org/talapat?start=5

[kobyamkala]

แนวศิลป์ นะคะ สำหรับ เด็ก ๆก็คงชอบงานนี้คะ เหมือนได้โชว์ฝีมือบนตาลปัตร