พิมพ์

[raponsan]

‘วัดวิชุน’ หลวงพระบาง..ที่ทำพิธีดื่มน้ำพระพิพัฒน์สัตยา สมัย ร.๕

‘วัดวิชุน’เก่าที่สุดของเมืองหลวงพระบางที่ทำพิธีดื่มน้ำพระพิพัฒน์สัตยาสมัยร.๕
 เรื่อง / ภาพ แล่ม จันท์พิศาโล

วัดวิชุลราช (หรือวัดวิชุน) เป็นวัดเก่าแก่ที่สุดของเมืองหลวงพระบาง สปป.ลาว สร้างเมื่อ พ.ศ.๒๐๔๖ ในรัชสมัย พระเจ้าวิชุนราช (เจ้าชีวิตวิชุนราช) แห่งอาณาจักรล้านช้าง โดยตั้งชื่อวัดตามพระนามของพระองค์ เมื่อสร้างเสร็จแล้วได้อัญเชิญ “พระบาง” จากวัดมโนรมย์มาประดิษฐานที่วัดนี้ ก่อนจะอัญเชิญไปประดิษฐานที่ หอพระบาง ในพิพิธภัณฑ์แห่งชาติหลวงพระบาง ถือเป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองหลวงพระบาง

วัดแห่งนี้ยังเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปสำคัญหลายองค์ อาทิ พระแซกคำ, พระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร (พระแก้วมรกต) ก่อนอัญเชิญมาประดิษฐานที่กรุงเทพฯ, พระแก้วขาว จาก จ.เชียงใหม่ ฯลฯ

นอกจากนี้ยังเป็นสถานที่ที่ประกอบพิธีดื่มน้ำพระพิพัฒน์สัตยา ถวายสัตย์ต่อหน้า “พระบาง” ตลอดสมัยที่เป็นเมืองขึ้นของไทย

สิ่งก่อสร้างสำคัญในวัดมี ๓ สิ่ง คือ พุทธสีมา, ซุ้มประตูโขง, พระธาตุพุทธสีมา

ในอดีต วัดวิชุน เคยใช้เป็นหอพิพิธภัณฑ์ศิลปะทางศาสนา เมื่อ พ.ศ.๒๔๘๕ โดยนำวัตถุมรดกทางศาสนาและวัฒนธรรมต่างๆ มาแสดงไว้ที่นี่ ก่อนนำไปไว้ที่พิพิธภัณฑ์แห่งชาติหลวงพระบาง (ซึ่งเดิมเป็นพระราชวังของเจ้ามหาชีวิตมาก่อน) โบราณวัตถุที่นำไปนี้มีจำนวนมาก คงเหลือเพียงบางส่วนที่ยังเก็บอยู่ที่วัดนี้ อาทิ แผงพระพิมพ์ไม้แกะสลัก ไม้จำหลักลวดลายต่างๆ พระพุทธรูปสำริด และพระพุทธรูปไม้แกะสลัก ลงรักปิดทอง ขนาดสูงเท่าคนจริง

จุดเด่นที่สำคัญอีกแห่งหนึ่ง คือ พระธาตุพระเจดีย์พระปทุม หรือ พระธาตุดอกบัวใหญ่ เป็นพระธาตุขนาดใหญ่ มีรูปทรงแปลกว่าพระธาตุใดๆ ในหลวงพระบาง ชาวลาวเรียกว่า พระธาตุหมากโม (หรือพระธาตุแตงโม) เพราะมีรูปร่างคล้ายกับ “แตงโมตัดครึ่ง” หรือ “ทรงโอคว่ำ” ยอดพระธาตุมีรัศมีเปลวไฟคล้ายยอดพระพุทธรูปแบบสุโขทัย ที่มุมฐานชั้นบนและชั้นกลางประดับเจดีย์ทรงดอกบัวตูม

ตามประวัติกล่าวว่า พระธาตุแห่งนี้ พระนางพันตีนเขียง อัครมเหสีของ เจ้าชีวิตวิชุนราช โปรดให้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ.๒๐๕๗

ต่อมา พ.ศ.๒๔๓๐ “โจรฮ่อ” ทางภาคใต้ของจีน ได้มาปล้นหลวงพระบาง ทำให้พระธาตุเสียหาย พระเจดีย์พระปทุมทรุดโทรมลงไประยะหนึ่ง เมื่อถึง พ.ศ.๒๔๓๘ สมัยของ พระเจ้าชีวิตสักรินทร์ (คำสุก) พระราชบิดาของ “เจ้ามหาชีวิตศรีสว่างวงศ์” ได้บูรณะใหม่

เมื่อ พ.ศ.๒๔๕๗ พระธาตุปทุมได้แตกออกพังทลายลงบางส่วน เนื่องจากถูกน้ำฝนกัดเซาะ เจ้ามหาชีวิตศรีสว่างวงศ์ และชาวหลวงพระบาง จึงได้ร่วมกันดำเนินการบูรณะใหม่อีกเป็นครั้งที่สอง

 

ในการซ่อมแซมครั้งนั้น ได้พบโบราณวัตถุมีค่าจำนวนมาก เช่น พระธาตุเจดีย์ (จำลอง) พระพุทธรูปหล่อด้วยทองคำ เงิน สำริด พระพุทธรูปแกะสลักจากแก้ว และอัญมณี รวมทั้งโบราณวัตถุที่ทรงคุณค่าทางประวัติศาสตร์และศิลปวัฒนธรรม อีกมากมาย

เมื่อราว พ.ศ.๒๔๘๐ Henri Marchell ชาวฝรั่งเศสได้ออกแบบเพื่อการบูรณะใหม่อีกครั้ง ในการบูรณะได้พบโบราณวัตถุอีกเป็นจำนวนมาก รวมทั้งเจดีย์ทรงปราสาท (จำลอง) ประดับเพชรพลอย รูปคล้ายกับเจดีย์ของล้านนา ซึ่งเป็นรูปแบบที่นิยมในยุคพุทธศตวรรษที่ ๒๑ ปัจจุบันจัดแสดงไว้ที่พิพิธภัณฑ์พระราชวังเมืองหลวงพระบาง

(ขอขอบคุณ ข้อมูลจากหนังสือ “ชื่นชมสถาปัตย์ วัดในหลวงพระบาง” โดย วรสัญกจ์ บุณยสุรัตน์)

เมื่อปลายเดือนมกราคม ๒๕๕๗ ผมได้ไปชมวัดแห่งนี้ ด้วยความชื่นชมยินดีที่ได้พบเห็นความสวยงามต่างๆ ของวัดวิชุน ในขณะเดียวกันก็รู้สึกเสียดายที่วัดแห่งนี้จัดวางพระพุทธรูปต่างๆ อย่างไม่เป็นระเบียบ ขาดความเป็นระเบียบ และความสวยงาม...ซึ่งน่าจะปรับปรุงแก้ไขใหม่ ให้สมกับที่เคยเป็นวัดสำคัญในอดีตที่ผ่านมา

หรือชาวลาว อาจจะมีความรู้สึกว่า ความไม่เป็นระเบียบเรียบร้อย เป็นไปตามธรรมชาติ เช่นนี้ถือเป็น “จุดขาย” อย่างหนึ่งสำหรับนักท่องเที่ยวฝรั่งก็ได้

แต่ในความคิดเห็นของชาวพุทธด้วยกัน ก็อยากจะให้มีการปรับปรุงแก้ไขใหม่ นอกจากจะได้ความสวยงาม ความเป็นระเบียบเรียบร้อยแล้ว ยังถือเป็นการถวายความเคารพ ความศรัทธาเลื่อมใส แด่องค์พระพุทธรูป อันเป็นสัญลักษณ์ขององค์ สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า อีกด้วย

• เรื่อง / ภาพ แล่ม จันท์พิศาโล •

ขอบคุณภาพข่าวจาก
http://www.komchadluek.net/detail/20140209/178544.html#.UveC6_sW5Ek

[komol]