พิมพ์

[ธัมมะวังโส]

ถาม ทำไม ผู้ใหญ่ต้องไหว้เด็ก

ตอบ การแสดงความเคารพ ในพระพุทธศาสนา จัดออกเป็น สามแบบดังนี้

1. เคารพ โดย ชาติ ได้แก่ การแสดงความเคารพ ด้วยชาติ วรรณะ เช่น ประชาชน ต้องให้ความเคารพ ผู้ปกครอง เช่น วงศ์แห่งกษัตริย์ แม้อายุจะน้อยกว่า ก็ต้องแสดงความเคารพ ตามประเพณี ซึ่งเป็นการเคารพตามสถาบัน แม้การไหว้พระสงฆ์ ทั่วไปก็เป็นการไหว้ ตามสถาบัน เช่นกัน

2. เคารพ โดย คุณ ได้แก่ การแสดงความเคารพ ต่อ รัตนะทั้ง 3 มีพระพุทธเจ้า พระธรรม และ พระสงฆ์ ซึ่งเป็น รัตนะที่มีคุณตามเพศแห่งสมณะ เป็นเนื้อนาบุญ การเคารพโดยคุณ จัดเป็นการแสดงความเคารพ ด้วยปัญญา ด้วยคุณธรรม แม้การ เคารพ พ่อแม่ ครูอาจารย์ ทั้งหมดนี้ก็จัดเป็นการเคารพโดยคุณ

3. เคารพ โดย วัย ได้แก่การแสดงความเคารพ ตามการเกิดก่อน เกิดหลัง ตามวงศ์ตระกูล พ่อแม่พี่น้อง เพื่อนเหล่านี้ ต้องให้การเคารพซึ่งกันและ กัน ตามวัยที่เกิดก่อนเกิดหลัง

จะเห็นได้ว่า พระพุทธศาสนา มีการสอนให้แสดงความเคารพ อย่างนี้ แม้พระสงฆ์ กับ สถาบันกษัตริย์ ก็มีการแสดงความเคารพตามฐานะ ที่ควร

การแสดงความเคารพ โดย คุณ จัดเป็นการแสดงความเคารพที่ประกอบด้วย ปัญญา มากที่สุด
การแสดงความเคารพ โดยชาต จัดเป็นการแสดงความเคารพโดยประเพณี ที่เคารพยกย่องต่อผู้ปกครองประเทศ ซึ่งอยู่ในฐานะที่สมควร
การแสดงความเคารพ โดยวัย จัดเป็นการแสดงความเคารพโดยศีล เพื่อความสงบของสังคม

ดังนั้น ผู้ใหญ่ ไหว้ เด็ก ก็ดูเอาตามสถานะ ทั้งสามอย่างนี้

แต่การแสดงความเคารพ อีก ประเภทหนึ่ง คือการแสดงความเคาพรที่ต้องการได้มาซึ่ง อามิส

เช่น แสดงความเคารพ เพราะต้องการค้าขาย ประจบ ประแจง การแสดงความเคารพ เพื่อความอยู่รอด ด้วยความกลัว การแสดงความเคารพ ด้วยความหลงใหล ด้วยความไม่รู้ เป็นเรื่องของคนโลก ไม่เกี่ยวกับ สามข้อ ของ สัปปบุรุษ หรือบัณฑิต

เจริญธรรม / เจริญพร

[ธัมมะวังโส]

สำหรับ พระสงฆ์ การเคารพ ซึ่งกันและกัน ก็มีสองอย่าง

1. เคารพ เพราะวัย คือ บวชก่อน คนบวชก่อน เรียกว่า พี่ ( ภันเต ) คนบวชทีหลัง เรียกว่า น้อง ( อาวุโส )
ซึ่งเป็นธรรมเนียม ลำดับการนั่ง นึกจะก่อน นั่งหลังไม่ได้ ต้องปฏิบัติตามวินัยบัญญัติ

2. เคารพ เพราะคุณธรรม นั่นคือการเคารพ ด้วยความเป็น พระอริยะบุคคล แต่ ด้วยคุณธรรม เป็นสิ่งที่มองเห็นได้ยาก พิจารณาได้ยาก ดังนั้น พระพุทธเจ้า จึงทรงให้ ยึดตามหลักวินัย ก่อน

 

[saieaw]

 

[fasai]