พิมพ์

[raponsan]

หนังสือจินดามณี แบบเรียนไทยเล่มแรก สมัยอยุธยา

หลังจากชมละครบุพเพสันนิวาส คงจะได้ยินตำราเรียนในสมัยอยุธยา ชื่อว่า จินดามณี กันแล้วใช่ไหมคะ วันนี้ทีนเอ็มไทยเลยขอนำประวัติหนังสือ จินดามณี หรือตำราจินดามณี มาฝากกันค่ะ เด็กวัยรุ่นสมัยนี้แทบจะไม่มีใครเห็น ซึ่งในปัจจุบันเรื่องของการศึกษาก็พัฒนาไปไกล มีการผสมสานของเทคโนโลยีและบูรณาการเรียนแบบใหม่ๆ เข้ามาสอนมากมาย ซึ่งแตกต่างกับการเรียนในสมัยก่อน เรียนวิชาต่างๆ ผ่านหนังสือเรียน มีความทรงจำ มีกลิ่นอายของความเป็นไทยแท้ๆ อยู่

หนังสือ จินดามณี

หนังสือจินดามณี แบบเรียนเล่มแรกของคนไทย : โดย พระโหราธิบดี

แบบเรียนเล่มแรกของไทย ชื่อ จินดามณี แต่งโดย พระมหาราชครู กวีในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช (ครองราชย์ปี พ.ศ 2199 – 2231)

เป็นหนังสือแบบเรียนเก่าแก่มาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา  มีเนื้อหาครอบคลุมเรื่อง การใช้สระ พยัญชนะ วรรณยุกต์ การแจกลูก การผันอักษร อักษรศัพท์ อักษรเลข การสะกดการันต์ การแต่งคำประพันธ์ ชนิดต่าง ๆ และกลบท ปรากฏกลบท อยู่ 60 ชนิด (แต่บางข้อมูลเชื่อว่าอาจจะแต่งก่อนหน้านั้นนับร้อยปี คือ แต่งในรัชสมัยของสมเด็จพระเอกาทศรถ) และจากการที่จินดามณีของพระโหราธิบดี เป็นแบบเรียนไทยมาก่อนจนเป็นเสมือนสัญลักษณ์ของแบบเรียนไทย ทำให้หนังสือแบบเรียนไทยในยุคต่อมาหลายเล่มใช้ชื่อตามว่า “จินดามณี” เช่นเดียวกัน เช่น จินดามณีฉบับความแปลก จินดามณีครั้งแผ่นดินพระเจ้าบรมโกศ จินดามณีฉบับกรมหลวงวงษาธิราชสนิท จินดามณีฉบับพิมพ์ของหมอสมิท และจินดามณีฉบับพิมพ์ของหมอบรัดเล

จินดามณี ฉบับหมอบรัดเล เป็นหนังสือแบบเรียนที่ ดร. แดน บีช บรัดเล มิชชันนารีชาวอเมริกัน ผู้ที่มีบทบาทในการเปลี่ยนแปลงเทคนิคการพิมพ์ของไทย จัดพิมพ์เมื่อปี 2422 โดยคัดสรรมาจากตำราเรียนเก่าหลายเรื่องและสอดแทรกเนื้อหาสำคัญที่เกี่ยวกับการใช้ภาษาไทยมาไว้ในเล่มเดียวกัน เช่น ประถม ก กา ว่าด้วยการใช้และสะกดตัวอักษร จินดามุนี ว่าด้วยการประพันธ์โคลง เช่น โคลงสุภาพ ประถมมาลา เป็นตำราสั่งสอนวิชาหนังสือภาษาไทยให้ถูกต้องตามแบบจินดามณี ปทานุกรม เป็นส่วนราชาศัพท์ ได้เพิ่ม ศัพท์กัมพูชา ศัพท์ชวา เป็นต้น

ในเรื่อง บุพเพสันนิวาส พ่อของพระเอกที่รับบทโดยนักแสดงรุ่นใหญ่ คุณหนิง นิรุตติ์ ก็คือ พระโหราธิบดี ตามประวัติศาสตร์ พระโหราธิบดี เป็นบุคคลสำคัญท่านหนึ่งในวงการแต่งหนังสือในสมัยพระนารายณ์มหาราช สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงสันนิษฐานว่า พระโหราธิบดีเป็นชาวเมืองพิจิตร นับถือกันว่าทำนายแม่นยำ เคยทายจำนวนหนู (สัตว์) ที่พระเจ้าปราสาททองครอบไว้อย่างถูกต้อง และเคยทายว่าไฟจะไหม้ในพระราชวังในสามวัน พระเจ้าปราสาททองทรงเชื่อจึงเสด็จไปอยู่นอกวัง และปรากฏเป็นจริงดังทำนาย เกิดฟ้าผ่าถูกหลังคาพระมหาปราสาท เกิดไฟไหม้ลามไปเป็นอันมาจริง ๆ กล่าวว่าพระโหราธิบดีคงถึงแก่อนิจกรรมตั้งแต่ก่อน พ.ศ. 2223 เป็นผู้นิพนธ์ “หนังสือจินดามณี” ในปี พ.ศ.2215 ซึ่งเป็นหนังสือแบบเรียนเล่มแรกของไทย


ที่มาข้อมูลและภาพจาก wikipedia, teen.mthai.com, พระโหราธิบดี, ละครบุพเพสันนิวาส, www.siambook.net
https://teen.mthai.com/education/145315.html?utm_source=line&utm_medium=feed&utm_campaign=default