พิมพ์

[raponsan]

หวดอัตโนมัติ นวัตกรรมใหม่ ของการหุงข้าวเหนียว

เกษตรมหัศจรรย์ฯ
ธนสิทธิ์ เหล่าประเสริฐ

ในปัจจุบัน ข้าวเหนียว นับเป็นอาหารที่มีผู้นิยมบริโภคเป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะภาคอีสาน ภาคเหนือ และยังพบมากขึ้นในภาคอื่นๆ เห็นได้จากร้านอาหารอีสานที่พบได้ในทั่วทุกภาค ซึ่งเป็นผลจากการย้ายภูมิลำเนาหรือจากการขายแรงงานของคนอีสาน

แต่ขั้นตอนวิธีการนึ่งข้าวเหนียวที่ทำกันมาแต่อดีตจนถึงปัจจุบันนั้น มีขั้นตอนที่ยุ่งยาก เริ่มจากการติดไฟโดยใช้เตาและถ่าน อุปกรณ์ที่ใช้สำหรับนึ่ง ได้แก่ หม้อนึ่ง และหวด ขณะที่นึ่งยังต้องเสียเวลารอที่จะพลิกข้าวที่อยู่ด้านบนลงมาอยู่ด้านล่าง เพื่อให้ข้าวเหนียวสุกเสมอกัน และรอดับไฟเมื่อข้าวสุก วิธีการนึ่งข้าวเหนียวดังกล่าวแม้ว่าจะยุ่งยากและเสียเวลา แต่ข้าวเหนียวที่ได้ก็มีกลิ่นหอมของไผ่ที่ใช้ทำหวด

นอกจากนี้ แม้ว่าปัจจุบันการนึ่งข้าวเหนียวจะสามารถทำได้โดยใช้หม้อหุงข้าวไฟฟ้า ซึ่งทำได้สะดวก รวดเร็ว ไม่ต้องเสียเวลารอ แต่มีราคาแพง และไม่มีกลิ่นหอมของไผ่เหมือนการนึ่งด้วยหวดอย่างในอดีต

จากข้อความข้างต้น สิ่งเหล่านี้ จึงเป็นแรงผลักดันให้เกิดการพัฒนา สร้างนวัตกรรมใหม่ของการหุงข้าวเหนียว จนได้สิ่งประดิษฐ์ที่เรียกว่า “หวดอัตโนมัติ” ของกลุ่ม IDEAANS. (ไอเดีย อ๊านซ์) โดยตั้งชื่อสิ่งประดิษฐ์ชิ้นนี้ว่า "หวดรัชภัฏ" โดยได้รับการสนับสนุนจากหน่วยบ่มเพาะธุรกิจ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

คุณรัชภัฏ พรพันธุ์ ผู้ก่อตั้ง ไอเดีย อ๊านซ์ บอกเล่าความเป็นมาว่า ได้ก่อตั้งขึ้นในปี 2552 มาจากความเป็นนักประดิษฐ์อิสระที่มีความถนัดในการประดิษฐ์และเขียนงานสิทธิบัตร เพื่อต้องการให้สิ่งประดิษฐ์ที่มีอยู่ ให้สามารถก่อเกิดรายได้ โดยให้ชาวบ้านหรือชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมและบทบาทให้มากที่สุด

“จะมีการคัดเลือกสิ่งประดิษฐ์ที่มีอยู่ หรือคิดขึ้นใหม่ โดยเอาความต้องการของคนที่อยู่ในโลกเทคโนโลยี หรือสังคมเมือง เป็นตัวกำหนดเพื่อที่จะให้เกิดเป็นสิ่งประดิษฐ์ ที่สามารถตอบสนองความต้องการนั้นๆ ได้ แล้วมาทำการออกแบบ ให้ใช้วัสดุ หรือวัตถุดิบและแรงงานที่มีอยู่ในท้องถิ่นให้มากที่สุด เพื่อให้ชาวบ้านและชุมชนได้เข้ามามีบทบาท และส่วนร่วมในการผลิตและจำหน่าย เพื่อเป็นการกระจายรายได้จากสังคมเมืองสู่ชุมชน และเป็นการพัฒนาชุมชนไปด้วยกัน”

คุณรัชภัฏ เล่าต่อว่า หวดอัตโนมัติ เป็นหวดที่ใช้นึ่งข้าวเหนียวด้วยหม้อหุงข้าวไฟฟ้า เป็นเครื่องจักสานเชิงนวัตกรรม เป็นสินค้าใหม่ที่ยังไม่เคยมีที่ไหนมาก่อน ถูกออกแบบมาเพื่อตอบสนองความต้องการของผู้ที่ชอบบริโภคข้าวเหนียว ซึ่งส่วนใหญ่เป็นประชากรที่อยู่ในภาคอีสานและภาคเหนือ

http://www.youtube.com/watch?v=fx2JOTTiED0

กล่าวได้ว่า “หวดอัตโนมัติ” เป็นเครื่องจักสานเชิงนวัตกรรม เป็นการผสมผสานภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีอยู่ในอดีต กับเทคโนโลยีในการหุงข้าวในปัจจุบันเข้าด้วยกัน

ในกระบวนการผลิตหวดอัตโนมัตินั้น คุณรัชภัฏ บอกว่า ส่วนประกอบทั้งหมด จะผลิตจากวัสดุที่มาจากธรรมชาติ เช่น ไม้ไผ่นั้น เป็นไม้ไผ่เลี้ยง และไม้ไผ่สีสุก ที่มีอายุประมาณ 2-4 ปี ซึ่งเนื้อไม้จะมีความเหนียวกำลังดี ไม่แก่หรืออ่อนเกิน นำมาเหลาให้เป็นเส้นบางๆ

ชาวบ้านเรียก “จักตอก” แล้วจึงนำมาต้มกับสารส้ม การนำมาต้มกับสารส้มนอกจะป้องกันมอดและราโดยวิธีที่ปลอดภัยต่อผู้บริโภคแล้ว นอกจากนี้ ยังทำให้ไม้ไผ่มีสีสันสวยงามอีกด้วย จากนั้นจึงนำเข้าเก็บในตู้เย็นเพื่อรักษาความชื้น เพื่อรอการสานต่อไป

ในส่วนของการสาน จะคัดเลือกผู้หญิงที่มีฝีมือที่ดีที่สุด เป็นผู้สอนให้คนอื่นและเด็กๆ ในหมู่บ้านที่เข้าร่วมโครงการ ซึ่งขณะนี้มีหมู่บ้านต่างๆ ในจังหวัดอุบลราชธานีเข้าร่วม เมื่อผลิตออกมาแล้วจะมีการตรวจสอบคุณภาพของหวดที่จะส่งไปเพื่อจำหน่าย หวดแต่ละใบจะมีหมายเลขกำกับด้วยดินสอว่า เป็นของผู้ใด เพื่อที่จะสามารถตรวจสอบว่า ของใครผ่านมาตรฐาน และของใครที่จะต้องมีการปรับปรุงต่อไป

สำหรับการใช้งาน คุณรัชภัฏ บอกว่า เพียงนำข้าวเหนียวที่ผ่านการแช่มาแล้ว ประมาณ 1-3 ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับข้าว ว่าเป็นข้าวใหม่หรือข้าวเก่า ใส่ลงในหวดอัตโนมัติ แล้วนำ "หวดอัตโนมัติ" ใส่ลงในหม้อหุงข้าวไฟฟ้าที่มีอยู่ เติมน้ำ ตามคู่มือการใช้งาน ปิดฝาหม้อข้าว กดปุ่มให้หม้อหุงข้าวไฟฟ้าทำงาน รอประมาณ 20-25 นาที (ระยะเวลาตามปริมาณข้าวที่หุง) เมื่อหม้อหุงข้าวไฟฟ้าตัด นำข้าวเหนียวมารับประทานได้

ทั้งนี้ หวดอัตโนมัตินี้ มี 2 แบบ คือ แบบทรงสวย (ทรงมีเอว) และแบบทรงกระติบ (ทรงกระบอกหรือทรงตรง) ทั้ง 2 แบบ มี 3 รุ่น ซึ่งทุกรุ่น ทุกแบบ สามารถใช้ได้กับหม้อหุงข้าวที่มีฝาล็อค (ที่อยู่ติดกับหม้อ) และรุ่นฝาเปิด (รุ่นที่ฝาหม้อแยกออกจากตัวหม้อ)

http://www.youtube.com/watch?v=eSEVdbOHjuA

สำหรับรุ่นที่ผลิตออกมาจำหน่าย ประกอบด้วย
-  รุ่น R-11 ใช้สำหรับหม้อหุงข้าวขนาดเล็ก คือ ขนาด 1.1 ลิตร
-  รุ่น R-18 ใช้สำหรับหม้อหุงข้าวที่มีขนาดปานกลาง (ส่วนใหญ่ใช้ขนาดนี้) คือ ขนาด 1.8 ลิตร
-  รุ่น R-22 ใช้สำหรับหม้อหุงข้าวขนาดใหญ่ คือ 2.2 ลิตร

นี่จึงเป็นอีกหนึ่งสิ่งประดิษฐ์จากฝีมือคนไทย หากสนใจ สามารถติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ คุณรัชภัฏ พรพันธุ์ เลขที่ 469 หมู่ที่ 11 ซอยชินสวัสดิ์ 7 ถนนชินสวัสดิ์ ตำบลขามใหญ่ อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี โทร. (083) 129-7909

หวดอัตโนมัติ นวัตกรรมใหม่ชิ้นนี้ ยังนำมาโชว์กรรมวิธีการนึ่งให้ชมภายในงาน เกษตรมหัศจรรย์ “วันเส้นทางเศรษฐี-เทคโนโลยีชาวบ้าน 2012” วันที่ 22-26 กุมภาพันธ์ 2555 ณ ชั้น 4 เอ็มซีซี ฮอลล์ เดอะมอลล์ บางแค อย่าลืมแวะไปเยี่ยมชม


ขอบคุณข้อมูลจาก
http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1325418830&grpid=no&catid=&subcatid=
ขอบคุณภาพจาก http://c.static.fsanook.com/