ร.ร.วิถีพุทธกับความท้าทายโตแล้วไม่โกง!
ร.ร.วิถีพุทธกับความท้าทายโตแล้วไม่โกง!!! : บทความโดยพระมหาหรรษา ธัมมหาโส ผู้ช่วยอธิการบดีฝ่ายวิชาการมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย(มจร)
วันนี้(19พ.ย.) เดินทางมามหาวิทยาลัยราชภัฎอุบลราชธานี จังหวัดอุบลราชธานี เพื่อเป็นผู้ทรงคุณวุฒิให้ความเห็นงานดุษฏีนิพนธ์ เรื่อง
"ยุทธศาสตร์ในการจัดการศึกษาในโรงเรียนวิถีพุทธ: พหุกรณีศึกษา" ของท่านพระมหาอำนวย มีราคา
ซึ่งวันนี้ท่านมหาอำนวยนิมนต์พระเถระผู้ใหญ่ เช่น หลวงพ่อเจ้าคุณพระราชธรรมสารสุธี รองเจ้าคณะจังหวัดศรีสะเกษ และพระอาจารย์ทั้งจากมหาจุฬาฯ และมหามกุฏฯ ...มาร่วมให้ข้อสังเกตจำนวนมาก
พร้อมกันนี้ ผู้นำในวงการศึกษาที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาโรงเรียนวิถีพุทธในเขตจังหวัดศรีสะเกษ และจังหวัดอุบลราชธานี ทั้งมาจากมหาวิทยาลัยราชภัฎอุบลราชธานี และศรีสะเกษ และ ผอ.สพฐ. ในเขตพื้นที่การศึกษาต่างๆ รวมถึง ผอ. โรงเรียนต่างๆ จำนวนมากแผนภาพ จากหนังสือการพัฒนาที่ยั่งยืน โดย พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตโต)
พระมหาอำนวย มีความตั้งใจในการนำผลที่ได้จากการศึกษาไปพัฒนายุทธศาสตร์การจัดการศึกษาโรงเรียนวิถีพุทธให้สามารถใช้งานได้จริง และเป็นแม่แบบในการพัฒนาโรงเรียนวิถีพุทธในยุคปัจจุบัน เชื่อมั่นว่า งานนี้จะเป็นอีกหนึ่งทางเลือกให้ผู้บริหารนโยบายได้นำไปกำหนดเป็นนโยบายพัฒนาโรงเรียนวิถีพุทธในภาพรวม และเชื่อมั่นว่า จะเกิดประโยชน์ต่อฝ่ายปฏิบัติการที่สามารถนำไปปฏิบัติได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
สภาพปัญหาของเยาวชนไทยในปัจจุบันนี้ คือ "ความอ่อน" ของวิถีคิด และวิถีปฏิบัติของเยาวชน
จึงทำให้เยาวชนขาดไส้กรองจนทำให้มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง ความอ่อนไม่ได้มีปัญหาที่ตัวของเด็กเอง หากแต่จะนำไปสู่ครอบครัว สังคม และประเทศชาติ เพราะหากเยาวชนอ่อน ครอบครัว ชุมชน สังคม และประเทศชาติจะได้รับผลกระทบจากความอ่อนด้วยเช่นเดียวกัน
ด้วยเหตุนี้ โรงเรียนวิถีพุทธเน้นหนักตามกรอบที่หลวงพ่อพระพรหมคุณาภรณ์ได้ให้หลักการ "กิน อยู่ ดู ฟัง เป็น"
เพื่อเป็นแนวทางในการดำเนินการ กรอบใหญ่ที่ถอดรูปออกมาคือ "หลักไตรสิกขา" คือ ศีล สมาธิ และปัญญา
แนวทางเช่นนี้ถือว่า เป็นการจัดการศึกษาที่ "ทวนกระแสวัตถุนิยมและบริโภคนิยม" ที่กำลังถาโถมสังคมไทย
โดยเฉพาะเยาวชนของไทยเพื่อให้มีภูมิต้าน และรู้เท่าทันกระแสวัตถุนิยมมากยิ่งขึ้น
ส่วนตัวมีความห่วงใยต่อประเด็นยุทธศาสตร์การพัฒนาการศึกษาโรงเรียนวิถีพุทธในบางแง่มุม และมุ่งหวังจะแลกเปลี่ยน และแบ่งปันว่า
(๑) โรงเรียนวิถีพุทธเป็นหนึ่งในนโยบายที่รัฐบาลยุคต่างๆ พยายามที่จะชูขึ้นเป็นทางเลือกในการจัดการศึกษา เมื่อกระทรวงศึกษาธิการเปลี่ยนรัฐมนตรีที่ทำหน้าที่กำกับมาก และบ่อยที่สุดเมื่อเทียบกับกระทรวงอื่นๆ จะทำให้มีผลต่อดำเนินนโยบายการจัดการศึกษาในโรงเรียนวิถีพุทธหรือไม่ อย่างไร
(๒) ในขณะที่เรากำลังจะเดินเข้าไปสู่ประชาคมอาเซียนในปี ๕๘ เราจะจัดวางโรงเรียนวิถีพุทธเอาไว้อย่างไร? จึงจะสอดรับกับความเป็นไปของวิถีของการพัฒนาสังคม และประเทศในประชาคมอาเซียน
(๓) โรงเรียนวิถีพุทธจะทานกระแสของโรงเรียนทั่วไปที่ไม่ได้เน้นวิถีพุทธอย่างไร? จึงจะอยู่รอด
บางท่านเคยตั้งข้อสังเกตว่า "โรงเรียนวิถีพุทธเน้นเป็นคนดีมาก่อนความเก่ง"
แต่คำถามคือ เมื่อสังคมไทยจะพัฒนาไปสู่การแข็งขันกันนั้น การแข็งขันเพื่อความอยู่รอดในสังคมโลกาภิวัตน์นั้น คือ "ความเก่ง" เราจะให้ความมั่นใจได้อย่างไรว่า เมื่อพัฒนาให้เด็กดีแล้ว ต่อไปเด็กเหล่านั้นจะเก่งเอง!!!
(๔) ใครคือตัวแบบตัวแบบของโรงเรียนวิถีพุทธที่เยาวชนใช้อ้างอิง??? คนจำนวนมากตอบว่า คือ "ครูและบุคลากรทางการศึกษา" แต่เมื่อวิเคราะห์จากสถานการณ์ปัจจุบันคนจำนวนมากเช่นกันที่ห่วงใยต่อเบ้าหลอมทั้งในแง่ของพฤติกรรม อารมณ์ และปัญญาของครู และบุคลากรทางการศึกษา
หากเป็นเช่นนั้น การพัฒนาโรงเรียนวิถีพุทธจึงไม่ได้หมายถึงเน้นไปที่ตัวเยาวชน หากแต่จำเป็นต้องเน้นมิติอื่นๆ ด้วย เช้น ครู บุคลาการทางการศึกษา สถานที่ หลักสูตร สื่อการสอน วิธีการสอน และกิจกรรมต่างๆ ที่สะท้อนให้เห็นถึงอัตลักษณ์ของความเป็นโรงเรียนวิถีพุทธ
(๕) การที่เยาวชนยอมรับวัฒนธรรม "โกงได้แต่ขอให้ทำงานเก่ง" วัฒนธรรมเช่นนี้ถือว่าเป็นการท้าทายต่อการพัฒนาโรงเรียนวิถีพุทธอย่างยิ่ง คำถามคือ โรงเรียนวิถีพุทธจะเข้ามาช่วยปลูกฝังอุดมการณ์ "โตไปแล้วไม่โกง" ได้อย่างไร??
ขอบคุณภาพข่าวจาก
www.komchadluek.net/detail/20121119/145181/ร.ร.วิถีพุทธกับความท้าทายโตแล้วไม่โกง!.html#.UKr31Wfvolh http://www.moe.go.th/