มีคำกล่าวหนึ่งที่ว่า "ภิกษุเมื่อเข้าฌาณออกฌาณย่อมใกล้ต่อพระนิพพาน"..........
เหตุเพราะอารมณ์ของสมาธิก็ยังมีระดับมีองค์แห่งสมาธิต่างกันตามระดับความเป็นสมาธิมากน้อยไม่เหมือนกัน(ขณิกสมาธิ,อุปจารสมาธิ,อุปณาสมาธิ,ฌาณ).....บุคคลที่เห็นสภาวะที่เปลี่ยนไปในการเกิดสมาธิหรือการเสื่อมไปของสมาธิเป็นองค์วิปัสสนาย่อมเห็นความเปลี่ยนแปลงในอารมณ์และความไม่เที่ยงในสังขารทั้งหลาย.........
...................................................................................
ส่วนสมาธินั้นมีอุปการะคุณต่อการรู้การเห็นข้อธรรมเป็นอย่างยิ่งเพราะถ้าเห็นด้วยจิตที่เป็นสมาธิแล้วจะเป็นปัญญาที่แจ่มชัดเพราะจิตเป็นสมาธิ(อุปจารสมาธิ) , ส่วนวิปัสสนาที่ไม่มีสมาธิรองรับ...ป้าไม่พูดเพราะผลแห่งวิปัสนาจะไม่เกิด ถึงแม้เกิดก็ไม่มั่นคง ซักพักก็เสื่อมไป....